8 Mayıs 2015 Cuma

CHP 2015 Seçim Bildirgesi (2)



CHP nin 6.Haziran.2015 GENEL SEÇİMİNE AİT, SEÇİM BİLDİRGESİNİN TAMAMI 

2 nci BÖLÜM : (73 - 137)


İÇİNDEKİLER :
HAK TEMELLİ SOSYAL DESTEK(Aile Sigortası) 74
GÜÇLÜ KADIN, GÜÇLÜ ÇOCUK 74
SOSYAL UYUM 74
SAĞLIĞA ERİŞİM HAKKI 75
İSTİHDAM ODAKLI SOSYAL DESTEK 75

ADİL VE DEMOKRATİK BİR ÇALIŞMA DÜZENİ 75
YASAL GÜVENCE 75
AYRIMCILIKLA MÜCADELE 75
YÜKSEK YAŞAM STANDARTLARI 76
İŞSİZLİKLE MÜCADELE
76 SOSYAL GÜVENCE 76
TAŞERONLAŞMA 77
İŞ GÜVENLİĞİ 77
VASIFLI İŞ GÜCÜ 79
SENDİKAL HAKLAR 80

GÜÇLÜ KADIN, GÜÇLÜ TOPLUM 82
EKONOMİK BAĞIMSIZLIK 82
EĞİTİMDE EŞİT FIRSAT 84
ŞİDDETE SIFIR TOLERANS 84
EŞİT TEMSİL, EŞİTLİKÇİ YASALAR 85
HER DÜZEYDE GENİŞ KATILIM 85

GENÇLİĞİNİ YAŞAYAN GENÇLER 86
GÖRÜLMEYEN GENÇLER 86
DAHA FAZLA EKONOMİK DESTEK 86
DAHA ÇOK İŞ, TAM GÜVENCE 87
ÖZGÜVEN SAHİBİ, ÖZGÜR VE HOŞGÖRÜLÜ BİR GENÇLİK 88
ETKİN VE KATILIMCI BİR GENÇLİK 88
GELECEĞE UMUTLA BAKAN ÇOCUKLAR 89
ÇOCUK YOKSULLUĞU 89
AİLE MERKEZLERİ 89
SAĞLIKLI ÇOCUK, SAĞLIKLI TOPLUM 90
EĞİTİMDE DÖNÜŞÜM 90 ÇOCUK İSTİSMARI 91

YAŞAM STANDARDI YÜKSEK EMEKLİLER 91
EMEKLİLER İÇİN KALİTELİ BİR YAŞAM 91
EMEKLİLER ARASINDAKİ EŞİTSİZLİKLER 92
EMEKLİLERE DAHA FAZLA SÖZ 92
TOPLUMUN FAAL BİREYLERİ EMEKLİLER 92

HER ALANDA VAR OLAN ENGELLİLER 92
MUHTAÇ AYLIĞI DEĞİL, “YAŞAM AYLIĞI” 92
ENGELLİLER İÇİN ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİ 93
EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ 93
ÇALIŞMAK İSTEYEN ENGELLİLERE İŞ OLANAĞI 94
ENGELLİ DOSTU İŞYERLERİ 94
TOPLUMUN HER ALANINDA ERİŞİLEBİLİRLİK 94

KİMSEYE MUHTAÇ OLMAYAN YAŞLILAR 95
KALİTELİ VE ÇAĞDAŞ BAKIM ANLAYIŞI 95
YAŞLILARA ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ 95
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK 95
DAHA BAĞIMSIZ VE DAHA SOSYAL YAŞLILAR 95

YURTTAŞ İÇİN NİTELİKLİ KAMU HİZMETİ 97

KAMU YÖNETİMİ REFORMU 102
YURTTAŞTAN YANA KAMU YÖNETİMİ 102
KAMU VE KURUMLARIYLA BARIŞIK, GÜVENCELİ KAMU ÇALIŞANLARI 103 BÜROKRASİDE LİYAKAT 104
ŞEFFAFLIK VE ETKİN DENETİM 106
YEREL YÖNETİMLER 108
SÜREKLİ REFORM 109

EĞİTİM 109
EĞİTİMDE YENİ BİR ANLAYIŞ 109
ÇOCUKLARIN ÇOK YÖNLÜ GELİŞİMİNİ SAĞLAYAN OKULLAR 111
EĞİTİMİN İÇERİĞİ 112
TOPLUM LİDERİ ÖĞRETMENLER 114
OKULLAŞMA 115
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM 116
İLKÖĞRETİM 116 ORTAÖĞRETİM 116
LİSANS PROGRAMLARINA GEÇİŞ 119
YÜKSEKÖĞRETİM REFORMU 119
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 122
YAŞAM BOYU EĞİTİM 122

HER YURTTAŞ İÇİN KALİTELİ VE ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİ 123
HALK SAĞLIĞI VE KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ 123
ÜCRETSİZ TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ 123
AİLE PLANLAMASI 124
SAĞLIĞA EŞİT ERİŞİM 124
ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ 126
AİLE HEKİMLİĞİ 126 AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİ 127
HASTA VE YAKINLARININ HAKLARI 127
SAĞLIK ÇALIŞANLARI 128
TAM DONANIMLI TIP FAKÜLTELERİ 128
KURUMSAL DÜZENLEMELER 129 SAĞLIK ALTYAPISI 129
GÜVENİLİR SAĞLIK HİZMETLERİ 129
SAĞLIK ENDÜSTRİSİ 130

KÜLTÜR VE SANAT 130
YASAL DÜZENLEMELER 130
KURUMSAL DÖNÜŞÜM 131
SANATÇILARA SOSYO-EKONOMİK GÜVENCE 131
GÜÇLÜ KÜLTÜR VE SANAT ENDÜSTRİSİ 132
KENT VE SANAT 132
ÇAĞDAŞ MÜZECİLİK 132
KÜLTÜR VE SANAT EĞİTİMİ 133

SPOR 133
YASAL DÜZENLEMELER 133
KURUMSAL DÜZENLEMELER 134 SPOR OLANAKLARINA ERİŞİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ 135
KİTLESEL SPOR İÇİN DAHA FAZLA TESİS 135
PROFESYONEL SPORLARA TAM DESTEK 135
SPORCU SAĞLIĞI VE SOSYAL GÜVENCE 136
SPOR GELİRLERİNDE ŞEFFAFLIK VE ADALET 136 
ULUSLARARASI TURNUVALAR VE TANITIM 137 


HAK TEMELLİ SOSYAL DESTEK  (Aile Sigortası) 73
• İstihdam edeceğimiz Aile Sigortası Uzmanları ile en kısa zamanda bir yoksulluk envanteri hazırlayacak ve sosyal destekleri gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştıracağız. • Desteklerin sağlanmasında yaygınlaşmış olan gelişigüzel ve kayırmacı uygulamaları, yüksek ve usulsüz harcamalar dâhil olmak üzere tüm yolsuzlukları önleyeceğiz. • Yurttaşlarımıza seçme özgürlüğü sağlamak için nakit destek sunacak, yurttaşlarımızı ayni yardıma bağımlı olmaktan kurtaracağız. • Kurumsal karmaşayı ortadan kaldırıp kaynaklarımızı etkin, ekonomik ve verimli kullanacağız.

GÜÇLÜ KADIN, GÜÇLÜ ÇOCUK 
• Aile Sigortası desteklerini kadınlara yapacağız. • Aile Sigortası Programı ile hiçbir çocuğun yatağa aç gitmemesini sağlayacağız. • Çocuk desteklerini gebelikle birlikte başlatacağız. • Erken çocukluk döneminde sağlık ve beslenme, ileri yaşlarda eğitim ön koşulları ile tüm çocukların sağlık ve eğitim hizmetlerinden eşit şekilde yararlanmasını sağlayacağız. • Çocuk desteklerinin sürdürülmesini, kız çocuklarının okula gönderilmesi şartına bağlayarak kızların okullaşma oranlarını yükselteceğiz. • Eğitimine devam eden çocuklara her ders yılı başında eğitim araç gereç desteği sunacağız.

SOSYAL UYUM 
• Yurttaşlarımızın ekonomik ve sosyal güçlüklerini aşmalarına destek olmak amacıyla, Aile Merkezleri’nde yoksul ailelere yönelik sosyal uyum programları düzenleyeceğiz. • Aile Merkezleri’nde anne ve baba eğitimi, çocuk suçluluğunun azaltılması gibi konularda kurslar düzenleyecek, bu kurslara ilişkin ulaşım, gıda, çocuk bakımı gibi harcamaları karşılayacağız.

SAĞLIĞA ERİŞİM HAKKI • Aile Sigortası kapsamındaki tüm yurttaşlarımızın GSS primlerini Hazine’den karşılayacağız. • Aile Sigortası kapsamında, kronik hastalığı bulunan yurttaşlarımıza engelli desteği düzeyinde destek sağlayacağız.

İSTİHDAM ODAKLI SOSYAL DESTEK 
• Aile Sigortası kapsamındaki tüm yurttaşlarımızın, mesleki eğitim kurslarına devam etmesini ve İş-Kur’a kayıtlı olmasını teşvik edeceğiz. • Kamu garantili istihdam projelerinde Aile Sigortası uygulamasından yararlanan ailelere öncelik tanıyacağız.

ADİL VE DEMOKRATİK BİR ÇALIŞMA DÜZENİ YASAL GÜVENCE
 • İş Yasası’nı "Temel İş Yasası" olarak düzenleyecek ve hiçbir işçiyi kapsam dışında bırakmayacağız. • Evde, denizde, basında, hava taşımacılığında, tarımda, ormanda çalışanları da bu yasanın kapsamına alacağız. • Çalışma koşullarını, ILO, Avrupa Sosyal Şartı ve diğer AB mevzuatıyla uyumlu olacak şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • Gözden geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı'nın, yıllık izin, asgari ücret ve sendikal hakları da içeren ilkelerini çekincesiz olarak onaylayacağız.

AYRIMCILIKLA MÜCADELE
 • Ücretlerin belirlenmesinde cinsiyetçi ve kimlikçi yaklaşımlarla ve tüm diğer ayırımcılıklarla mücadele edeceğiz. • Kadın istihdamını teşvik edeceğiz. Kadınların bakım yükümlülüğünü azaltacağız. • Engelli istihdamı ve engellilerin çalışma yaşamına uyum sağlayabilmeleri için etkin politikalar geliştireceğiz.
Çocuk işçiliğini her durumda önleyeceğiz. Çocukları eğitim politikaları ve Aile Sigortası Programıyla koruma altına alacağız.

YÜKSEK YAŞAM STANDARTLARI 
• Çalışanların aileleriyle birlikte insanca yaşayabilecekleri bir ücret rejimi getireceğiz. • Asgari ücret üzerindeki vergileri kaldıracak, en düşük ücreti 1500 TL’ye çıkaracağız. • Asgari ücret artışı hesaplamasına enflasyon farkı ve refah payını dahil edeceğiz. • Çalışanlar arasındaki ücret adaletsizliklerini giderecek, çalışanların ekonomik ve sosyal haklarını genişleteceğiz. • Haftalık çalışma süresini, ücrette bir azalma olmaksızın 40 saate indireceğiz. Temel İş Yasası’nın öngördüğü kaideleri aşan çalışma sürelerini etkin denetimlerle önleyeceğiz. • Vergi yükünün daha adil dağıtımını esas alacak, ücretliler üzerindeki vergi baskısını hafifleteceğiz.

İŞSİZLİKLE MÜCADELE  SAYFA 76

İŞSİZLİKLE MÜCADELE
 • "Ulusal İstihdam Stratejisi" ile işsizlikle etkin mücadele edeceğiz. • Kamu istihdamını genişletecek ve yaygınlaştıracağız. • İşsizlik Sigortası’nın amacı dışında kullanılmasını önleyeceğiz. Bu doğrultuda fon yönetiminde işçi sendikaları temsilcilerinin ağırlıklı olmasını sağlayacağız. • İşsizlik ödeneğine erişim koşullarını kolaylaştıracak, ödeme miktar ve sürelerini artıracağız.

SOSYAL GÜVENCE 
• Kayıt dışı çalışmayı önlemek için “Kayıt Dışı İstihdam ile Mücadele Programını” hayata geçireceğiz. • İşçinin beyanını esas alan etkin bir denetim sistemi kuracak ve kayıt dışı işçi çalıştıranlara ağır yaptırımlar getireceğiz.

Ödün verilemez ve vazgeçilemez bir hak olan kıdem tazminatını koruma altına alacağız. İşverenin iflası halinde kıdem tazminatı hakkını tüm diğer işçi haklarıyla birlikte öncelikli alacak durumuna getireceğiz. • Emek göçünün ucuz emek rezervine dönüştürülmesini önleyeceğiz. • Kayıt dışı yabancı ve göçmen işçilikle mücadele edeceğiz.

TAŞERONLAŞMA 
• Taşeronlaşmanın sona erdirilmesi için kamu kurumlarından başlayarak etkili bir eylem planı uygulayacağız. • Kamuda taşeron işçiliğine, alt-işveren ve rödovans uygulamasına, özel kesime de örnek olacak biçimde son vereceğiz. • Kurum ve kuruluş kanunlarına dayanılarak yaşama geçirilen her türlü geçici ve güvencesiz istihdam biçimlerine, 4/B kapsamında düzenlenen sözleşmeli personel ve 4/C kapsamında düzenlenen geçici personel uygulamalarına son vereceğiz. Bu kapsamdaki kamu personelini memur ve işçi kadrolarına geçireceğiz. • Kamu çalışanlarının farklı statülerde istihdamından dolayı özlük haklarında yaşamış oldukları kayıpları telafi edeceğiz.

İŞ GÜVENLİĞİ İş Kazaları 
• İş kazalarında ölümü kader olarak algılayan anlayışa son vereceğiz. • İş cinayetlerine neden olan çalışma koşullarını değiştireceğiz. • Tersaneler, madenler ve inşaatlar başta olmak üzere, iş yerlerini ölüm tuzağı olmaktan çıkaracağız.
Meslek Hastalıkları • İşçi sağlığını korumaya yönelik önlemleri etkinleştireceğiz. • Koruyucu hekimliği öne çıkaracak, önlenemeyen hastalıkların tedavisini ücretsiz hale getireceğiz.
Ticarileşme yerine kamu yararını gözetecek Ulusal İşçi Sağlığı ve Güvenliği Konseyi’ni kuracağız. • Meslek hastalıklarını ILO standartlarına göre yeniden saptayacak, bu hastalıkların sektörel/bölgesel dağılımlarını belirleyeceğiz. • Bu nesnel veriler ışığında, hastanelerde meslek hastalıkları tedavi kliniklerinin uzmanlaşmasını ve gerekirse yeni meslek hastalıkları hastaneleri kurulmasını sağlayacağız. • Meslek hastalıklarına sebep olan etmenlerin ortadan kaldırılması için iş hukuku ve tıp alanını kapsayacak bir mücadele anlayışı ile hareket edeceğiz.

Etkin Denetim 
• İş yeri denetimlerini sıkı yaptırımlara bağlayacak, idari soruşturmaları bakan iznine tabi olmaktan çıkaracağız. • Sendikalar, meslek odaları/birlikleri, üniversiteler ve ilgili bakanlık uzmanlarının katılımıyla, mesleki eğitimleri ve denetlemeleri gerçekleştirecek özerk kurumsal yapılar oluşturacağız. • Ulusal, sektörel ve bölgesel programlarla, ülke çapında eğitim ve denetim seferberliği başlatacağız. • İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına tam bir iş güvencesi sağlayacağız. • Bu uzmanların işten çıkarılabilmesini, iş müfettişi ve sendika/işçi temsilcisinin onayına tabi kılacağız. • İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetlerini sunan personelin ücretlerinin, işverenin dörtte üç ve devletin dörtte bir oranında katkı sağladığı ortak bir fondan karşılanmasını sağlayacağız.

Mevzuat 
• İşçi sağlığı ve işçi güvenliğine dair mevzuatı ilgili tarafların katılımıyla uluslararası ölçütlere ve ILO normlarına uygun olarak yeniden düzenleyeceğiz. • İşçilerin öznesi olduğu yeni bir işçi sağlığı ve iş güvenliği modelini hayata geçireceğiz.
• Ölümlü ve ağır yaralanmalı iş kazalarında, kusurlu işverene özgürlüğü kısıtlayıcı cezalar getireceğiz. • Çalışma ortamlarının sağlık ve güvenlik koşullarına uygun olması konusunda, devletin de işverenle birlikte sorumlu tutulmasını sağlayacak yasal düzenlemeler yapacağız. • Tehlikeli işler sınıfına giren meslekler ve unvanlar ile fiili hizmet zammından yararlanacak olan çalışanları, güncel bir şekilde belirleyecek sürekli bir kurul oluşturacağız.

VASIFLI İŞ GÜCÜ Mesleki Eğitim 
• Mesleki eğitimi teşvik edecek ve işçilerin ortalama eğitim düzeyini yükselteceğiz. • İş gücü piyasasının arz-talep dengelerini gözeterek etkili bir iş gücü ve eğitim planlaması gerçekleştireceğiz. • Tüm illerimiz için ihtiyaç duyulan mesleklere yönelik düzenli analizler yaparak iş gücü arz ve talep ihtiyaçlarını gösteren istihdam haritaları çıkaracağız. • Mesleki eğitim okullarının coğrafi dağılımını bu haritalara göre belirleyeceğiz. • Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Sanayi Sitelerinde yatılı ve burslu meslek okulları kuracağız. • İş-Kur ile özel sektör iş birliği içerisinde vasıfsız işçilerin becerilerini artırmaya dönük uzun vadeli bir eğitim programı uygulayacağız. • Program kapsamında, 800 bin işsiz yurttaşımızı, asgari ücret karşılığında ödeme alacakları 9-12 aylık eğitim programlarına kademeli olarak yerleştireceğiz. • İşini kaybedenler ile genç ve kadın işsizlere yeni beceriler kazandıracak kısa süreli eğitim programları uygulayacağız.

Meslek İçi Eğitim 
• Çalışanların, üretim sürecinde eğitimine ve yeni beceriler edinmelerine yönelik aktif istihdam ve meslek içi eğitim politikaları geliştireceğiz. 80 • “Yeniden Beceri Kazandırma”, “Yaşam Boyu Öğrenme” ve “İşbaşında Eğitim” gibi faaliyetlere yaygınlık ve etkinlik kazandıracağız. • Meslek içi eğitimi başta riskli işlerde çalışanlar olmak üzere bütün çalışanlar için zorunlu hale getireceğiz. • Yüksek Katma Değer Üreten Sektörlerle İş Birliği • Yüksek vasıflı ve yüksek ücretli emek istihdam eden, yüksek teknolojiyi yoğun olarak kullanan üretim sektörlerini destekleyeceğiz. • İmalat sanayinde faaliyet gösteren şirketleri, sosyal diyalog yoluyla mevcut meslek içi eğitim programlarıyla bütünleştirecek ve kurumsal • kapasitelerini artıracağız. • OSB’lerde yatılı mesleki eğitim birimleri oluşturacak, OSB'leri mesleki eğitim kampüsleri haline getireceğiz.

SENDİKAL HAKLAR 
• Sendikaya üyelik hakkı, toplu sözleşme hakkı ve grev hakkını bir bütün olarak ele alacağız. Bu hakların kullanılmasında ILO sözleşmelerini asgari norm kabul edeceğiz. • İşçilerin sendikalarda örgütlenmelerinin ve hak arama yollarının önünü açacak, toplu sözleşme ve grev hakkının kullanılmasının önündeki engelleri kaldıracağız.

Örgütlenme
 • Çalışanların sendikal örgütlenme haklarını yasal güvence altına alacağız. • İşverenin, işçi örgütlenmeleri üzerinde baskı kurmasını önleyerek ve sendikalı işçi çalıştıran işverenleri mali yönden teşvik ederek sendikalaşma oranlarını yükselteceğiz. • Sendikalı işçi ve memurların, iş yeri sendika temsilcisi ve sendika yöneticilerinin çalışma hakları ve koşullarını güvence altına alacağız.

Sendikal İşleyiş 
• Sendikal hakların kullanım koşullarını, iş kolu ve iş yeri barajlarıyla, toplu sözleşme yetki şartlarıyla, ESK üyeliğiyle ve benzeri hükümlerle şarta bağlayan kısıtlayıcı düzenlemelere son vereceğiz. • Sendikal alanı, siyasal iktidarların müdahalelerine karşı koruyacağız. • Yasal düzenlemelerde yandaş sendika kayırmacılığına son vereceğiz.

Toplu İş Sözleşmesi
 • Sektörel ve ulusal toplu iş sözleşmesi mekanizmalarının önünü açacağız. • Tüm işçilerin toplu iş sözleşmesi hakkından ve toplu iş sözleşmesiyle güçlendirilmiş bir ücret belirleme ve ücret artışı sisteminden yararlanmasını sağlayacağız. • Kamu çalışanlarına grevli toplu sözleşme hakkı tanıyacağız. • Toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin tespitini bağımsız bir organa bırakacak, bu konuda çabuk ve etkin işleyen bir yargı denetimi getireceğiz. • Toplu iş sözleşmesi için yetkili sendikanın belirlenmesinde uyuşmazlık çıkması halinde, yargı denetiminde referandum yönteminin kullanılmasını esas alacağız. • Sosyal diyalog ve danışma düzeneklerinin, esas olarak işçi, işveren ve hükümet sacayağına oturan bir Ekonomik ve Sosyal Konsey üzerinden süreklilik kazanmasını sağlayacağız.

Hak Arama 
• Grev hakkını, toplu sözleşmelerle sağlanan hakların uygulanmasının bir güvencesi olarak değerlendireceğiz. • "Hak Grevi", "Dayanışma Grevi" gibi eylem biçimlerinin de gerektiğinde kullanılabilmesinin önünü açacağız. • "Genel grevi" suç olmaktan çıkaracak yasal düzenlemeler yapacağız. • Bakanlar Kurulu tarafından grevlerin ertelenmesi olanak veren düzenlemeleri iptal edeceğiz.

GÜÇLÜ KADIN, GÜÇLÜ TOPLUM EKONOMİK BAĞIMSIZLIK KADINLARA DAHA FAZLA EKONOMIK DESTEK 
• Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulaması ile kamu kaynak ve sorumluluklarının hakça dağıtımını sağlayacağız. • Aile Sigortası ödemelerini kadınlara yaparak, kadınları ekonomik olarak güçlendireceğiz. • Kadınların hâkim ortak olduğu şirketlere verilen KOBİ desteklerinde hibe oranını % 50’den % 67’ye çıkaracağız. • Yeni iş kuracak kadın girişimcilere faturalı harcamaları karşılığında 33 bin TL’si avans olmak üzere 88 bin TL hibe ödeyeceğiz. • Hâkim ortağı kadın olan KOBİ’lerin işlerini büyütmek için kullanacakları kredilerde faizin % 33’lük bölümünü Kredi Garanti Fonu’na ödeteceğiz. • Bireysel Emeklilik Sigortası’nda devletin katkısını kadınlar için % 33’e çıkaracağız. • En az % 33 kadın istihdam eden şirketlere kurumlar vergisinde indirim uygulayacağız. • BİST’e kayıtlı şirketlerin yönetim ve danışma kurullarındaki kadın oranını kota uygulaması ile kademeli olarak % 33’e çıkaracağız. • Kadın kooperatiflerini destekleyecek ve çeşitlendireceğiz.

Çalışma Yaşamında Kadınlara Öncelik
 • “Kadın İstihdamlı Büyüme Modeli” ile kadınların güvenceli ve nitelikli işlerde çalışmasını sağlayacağız. • Kadınlardan sorumlu olacak bakanlığın çalışanlarının %70’inin kadınlardan oluşmasını sağlayacağız. • Kadınların iş gücüne katılımını kısa vade %40’a, uzun vadede %60’a çıkaracağız. • Kadınlara yönelik mesleki eğitim kurslarını iş gücü ihtiyacı ve bireylerin becerilerini merkeze alarak düzenleyeceğiz.

Çalışma Yaşamında Kadına Yönelik Ayrımcılıkla Mücadele
 • İş Yasası’nda kadınlara yönelik doğrudan ve dolaylı ayrımcılığı net olarak tanımlayacak, etkin yaptırımlar yoluyla ayrımcılıkla mücadele edeceğiz. • Sözel, fiziksel ve psikolojik taciz ve “mobbing” kavramlarını İş Yasası’na ekleyeceğiz. • Kadınların yönetim kademelerinde daha geniş yer almaları için kamuda cinsiyet kotası, özel sektörde ise teşvik uygulamaları getireceğiz. • Kadınların dışlandığı iş alanlarında mesleki eğitimde pozitif ayrımcılık uygulayacağız. Bu alanlarda istihdam kotaları ve vergi indirimleri getireceğiz. • Kadınların çalışma yaşamına katılmasının önündeki engellerden biri olan ulaşım ve güvenlik sorunlarını çözeceğiz. Sokak aydınlatması yetersizliği gibi kamusal alandaki fiziksel eksiklikleri gidereceğiz. • “Eşit işe eşit ücret” anlayışıyla hareket edecek; kadınların, emeğinin karşılığını eksiksiz şekilde almasını sağlayacağız.

Kadınların Bakım Yükünü Azaltacağız
 • Kadınlara yüklenen çocuk, hasta, yaşlı ve engelli bakım sorumluluklarını azaltacağız. • Gündüz bakım hizmetlerini ve evde bakım hizmetlerini kurumsal, ücretsiz ve yüksek nitelikli olarak sunacağız. • Bakım hizmeti veren kadınları sosyal güvenlik kapsamına alacağız. • Kadınların iş gücünden kopmasını engellemek için ebeveyn iznini yaygınlaştıracağız. • Tarım sektörü, ev hizmetleri, evden çalışma gibi ağırlıklı olarak kadınların çalıştığı alanları kayıtlı hale getireceğiz. Bu alanlarda sendikal örgütlenmenin önündeki engelleri kaldıracağız. • Kreş açma yükümlülüğü bulunan iş yerlerinin ve belediyelerin verdikleri hizmetin yeterliliğini takip edeceğiz.
• Kreş açma yükümlülüğünü, kadın çalışan sayısını değil, tüm çalışanları temel alacak şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • İş yerlerinde emzirme odalarının yaygınlaştırılmasını sağlayacağız.

EĞİTİMDE EŞİT FIRSAT
 • Kız çocuklarının örgün eğitim içinde kalmasını ve bir yıl okul öncesi eğitim dahil olmak üzere 13 yıllık zorunlu eğitimi eşit koşullarda tamamlamasını sağlayacağız. • Parasız yatılı okullarda ve üniversite yurtlarında, kontenjanları cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldıracak şekilde düzenleyeceğiz. • Eğitim sisteminde kadınların toplumsal cinsiyet rollerine göre değil, bireysel beceri ve isteklerine göre yönlendirilmelerini sağlayacağız. • Eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalmış her kadına, eğitimini tamamlaması için fırsat tanıyacağız. • Toplumsal cinsiyet ayrımcılığına yol açan söylemleri eğitim müfredatından kaldıracağız.

ŞİDDETE SIFIR TOLERANS 
Şiddeti Doğmadan Önleyeceğiz • Kadın erkek eşitliğini temel alarak kadınlara yönelik şiddetle çok yönlü mücadele etmeyi öngören İstanbul Sözleşmesi’nin tam olarak uygulanmasını sağlayacağız. • Kadınlara yönelik şiddeti ağır suçlar kapsamına alacak şekilde Türk Ceza Kanunu’nda gerekli değişiklikleri yapacağız. • Demokratik aile anlayışının yerleşmesi için toplumsal bilinçlendirme çalışmaları başlatacağız. • Şiddete maruz kalan kadınları, hakları konusunda bilgilendirmek amacıyla geniş çaplı kampanyalar yürüteceğiz. • Mağdurlarla ilgilenen kamu görevlilerinin, kadınlara yönelik şiddet konusundaki tutum ve davranışlarını iyileştirmek için eğitimler düzenleyeceğiz. Bu alandaki denetim mekanizmalarını geliştireceğiz.

Şiddete Maruz Kalan Kadınlara Tam Destek
 • Kadınlara yönelik şiddetle mücadele için yerel ve ulusal bütçelerden yeterli ödenek ayıracağız. • Şiddet mağdurlarının, öncelikle güvenliğini garanti altına alacağız. • Mağdurların acilen ve maddi yük altına girmeden güvenli bir ortama kavuşmaları için gereken idari ve mali yapıyı oluşturacağız. • Sığınma evlerinin sayısını ve niteliğini artıracağız. Sığınma evlerinin, şiddete uğrayan kadınların normal hayata geçişlerindeki işlevini geliştirecek, AB standartları düzeyine gelmesini sağlayacağız. • Karakollar ve aile mahkemelerinde aile içi şiddet birimleri oluşturacağız. Bu birimlerde görev yapacak personelin eğitimli ve donanımlı olmasını sağlayacağız. • Şiddet mağduru kadınlara, barolarla iş birliği içinde, 7 gün 24 saat hukuki destek verilmesini sağlayacağız.

EŞİT TEMSİL, EŞİTLİKÇİ YASALAR
 • Kadın-Erkek Eşitliği Genel Müdürlüğü kuracağız. • TBMM’deki Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nu, Kadın-Erkek • Eşitlik Komisyonu olarak değiştireceğiz. • Bu Komisyonu asli komisyon haline getirerek, tüm yasaların eşitlik açısından gözden geçirilmesini sağlayacağız.

HER DÜZEYDE GENİŞ KATILIM
 • Mahalli düzeyde kadın komisyonları kuracağız. Mahalli kadın komisyonlarına, Belediye Meclisi toplantılarına katılma hakkı tanıyacağız. • Kent Konseyleri Kadın Meclisleri’ni yaygınlaştırıp güçlendireceğiz. • Kadınların sendikalara ve sivil toplum kuruluşlarına katılımını ve bu kuruluşların yönetimindeki etkinliklerini artırmak için teşvik uygulamaları getireceğiz. • Desteklerin dağıtımında kadın kuruluşlarına öncelik tanıyacağız.

GENÇLİĞİNİ YAŞAYAN GENÇLER GÖRÜLMEYEN GENÇLER 
• Gençlik politikalarının oluşturulmasında, eğitim hayatından kopmuş, çalışmak zorunda kalan, işsiz, engelli gençler gibi dezavantajlı tüm gençleri göz önünde bulunduracağız. • Eğitimlerini yarıda bırakmak zorunda kalan iki milyondan fazla genç kızın, telafi eğitimi ve uzaktan eğitim programları ile eğitimlerini tamamlamalarını sağlayacağız.

DAHA FAZLA EKONOMİK DESTEK 
• CHP Aile Sigortası Programı kapsamında verilen eğitim yardımlarını üniversiteyi kazanamayan yoksul gençler için (18-20 yaş) devam ettirecek ve aylık 240 TL’ye kadar üniversiteye hazırlık desteği vereceğiz. • Maddi olanağı yetersiz olan tüm üniversite öğrencilerine Karşılıksız Eğitim Bursu sağlayacağız. • Talepte bulunan tüm üniversite öğrencilerine kamu destekli, geri ödemesi istihdam koşullarına göre ve uzun vadeli olarak yapılandırılmış Yüksek Eğitim Yaşam Destek Kredisi vereceğiz. • Üniversite harçlarını tamamen kaldıracağız. • Yurt sorununu, en fazla iki kişilik odalardan oluşan yurtlar inşa ederek bir yıl içinde çözeceğiz. • İhtiyacı olan tüm gençlere ücretsiz yurt olanağı sağlayacağız. • Yurtlarda ücretsiz geniş bant İnternet erişimi sağlayacağız. • 25 yaş altındaki tüm gençler için, ulaşımda, kültür ve sanat etkinliklerinde, çeşitli mağaza ve lokantalarda Gençlik İndirimi uygulanmasını sağlayacağız. • Gençlik Bütçesi ile gençlere ayrılan kamu kaynaklarını şeffaflaştıracak, STK’lerin etkin denetimine açacağız.

DAHA ÇOK İŞ, TAM GÜVENCE Genç İstihdamı 
• “Genç İstihdamlı Büyüme Modelini” geliştirerek genç işsizliğini azaltacağız. • Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın çalışanlarının 40 yaşın altında gençlerden oluşmasını sağlayacağız. • İstihdam süreçlerinde ve teşviklerde pozitif ayrımcılık uygulayarak, iş gücü piyasasının dışında kalan gençleri çalışma yaşamına kazandıracağız. • Vergi ve prim indirimleri getirerek, gençlerin kayıt dışı ve güvencesiz şekilde çalıştırılmasının önüne geçeceğiz. • 29 yaş altındaki üniversite öğrencilerinin yarı zamanlı çalışabilmesini kolaylaştırmak amacıyla, gelir vergisi ve sigorta primlerinin devlet tarafından karşılanmasını sağlayacağız. • Üniversite kampüslerinde, öğrencilere yönelik istihdam olanaklarını genişleteceğiz.

Diplomalı İşsizliğine Son
 • Üniversite ve sanayi iş birliğini geliştireceğiz. Üniversite kontenjanlarını belirlerken, iş dünyasının taleplerini de dikkate alacağız. • Üniversitelerin kariyer planlama birimlerini güçlendireceğiz. İnternet üzerinden ulaşılabilecek, ulusal düzeyde bir staj bilgi bankası kuracağız. • Kamu kurumlarında, yükseköğrenim öğrencilerine ücretli staj olanağı sunacağız. Özel sektördeki staj olanaklarının genişletilmesi için teşvik programları uygulayacağız. • Girişimcilik eğitimi, başlangıç fonları ve yönlendirme programları yoluyla genç girişimciliğini destekleyeceğiz. • İş kurmak isteyen 29 yaş altındaki üniversite öğrencileri için KOSGEB kapsamında sektörel eğitim olanakları sağlayacak ve yeterli düzeyde nakit desteği vereceğiz.
• Askerlik süresini kısaltacağız. Öğrencilerin askerlik hizmetlerini yaz tatillerinde üçer aylık dönemler halinde tamamlayabilmesini sağlayacağız.

ÖZGÜVEN SAHİBİ, ÖZGÜR VE HOŞGÖRÜLÜ BİR GENÇLİK 
Uluslararası gençlik değişim programlarını, daha fazla ülke ve daha fazla okulla bağlantı kurarak genişleteceğiz. • Bu programlara katılan gençlerin ulaşım ve yaşam giderlerini karşılamaya yetecek düzeyde ödenek sağlayacağız. • Gençlerin farklı kültürleri tanıması, dünyaya daha açık olması ve uluslararası bir vizyon kazanması için “Hareketli Gençlik” girişimini başlatacağız. • Sosyal etkinlik seçeneklerinin az olduğu bölgelerden başlayarak sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklerin düzenlenebileceği “Gençlik Evleri” kuracağız. • Merkezi bütçeden yerel yönetimlere ayrılan kaynağın belli bir kısmının, gençlere yönelik sosyal etkinliklerde kullanılmasını zorunlu kılacağız.

ETKİN VE KATILIMCI BİR GENÇLİK
 Haklarının Bilincinde Bir Gençlik • Gençlerin, sahip oldukları haklar konusunda farkındalık kazanması için “Yurttaşlık ve İnsan Hakları” dersini yeniden düzenleyerek, ortaöğretimde zorunlu hale getireceğiz. • Ailelere, genç hakları ve gençlik psikolojisi konularında bilgilendirme sağlayacak kurslar ve eğitim programları sunacağız. • Gençleri katılım ve demokratik haklar konusunda bilgilendirmeye yönelik eğitim programları geliştireceğiz.

Gençler Her Alanda Söz Sahibi Olacak 
• Anayasa’nın 58. maddesinde yer alan gençleri “olağan şüpheliler” olarak algılayan anlayışı değiştireceğiz.
• Anayasa’da yapacağımız değişiklikle, gençlerin temel hak ve özgürlüklerden eşit biçimde yararlanmasını ve toplumsal, ekonomik ve siyasal yaşama etkin biçimde katılmasını sağlamak konusunda devleti yükümlü kılacağız. • TBMM’de bir “Gençlik İhtisas Komisyonu” kurarak, gençlik haklarının etkin şekilde savunulmasını sağlayacağız. • Gençlik STK’lerinin, üniversite öğrenci konseylerinin ve İl Gençlik Meclislerinin temsilcilerini kapsayacak bir “Ulusal Gençlik Konseyi” oluşturacağız. • Üniversite öğrenci konseylerinin üniversite senatolarında ve fakülte yönetimlerinde temsil edilmesini yasal güvence altına alacağız. • Gençlik STK’lerine idari ve mali destek sağlayacak, gençlikle ilgili projeleri teşvik edeceğiz.

GELECEĞE UMUTLA BAKAN ÇOCUKLAR ÇOCUK YOKSULLUĞU
 • CHP Aile Sigortası Programı ile yoksul çocukların sağlık, beslenme, kreş ve eğitim başta olmak üzere tüm gereksinimlerini karşılayacağız. • Aile Sigortası kapsamında yoksul çocuklara nakit desteği sağlayacağız. • Okullarda ücretsiz öğle yemeği uygulaması başlatacağız. • Çocukların yoksulluk döngüsü içinde kalmasının temel nedeni olan eğitimden kopma ve çocuk işçiliğini engelleyeceğiz. • Doğan her yoksul çocuğa, mama ve bebek bezi de dâhil olmak üzere, ilk altı aylık tüm hijyenik ihtiyaçlarını sağlayan “bebek sandığı” vereceğiz.

AİLE MERKEZLERİ 
• Türkiye’nin her ilinde kuracağımız 15.000 “Aile Merkezi” ile her çocuğun sağlık, beslenme, eğitim, sosyal ve kültürel gelişim konularında yeterli olanaklara kavuşmasını sağlayacağız.
• 45 bin uzman istihdam ederek sağlık ve bakım, rehberlik ve psikolojik destek, oyun ve kültür-sanat hizmetleri sunacağız. • Aile Merkezleri’nde çocuklara sadece fiziksel değil, duygusal ve bilişsel gelişim hizmeti de vereceğiz. • Anne-baba adaylarına çocuk sağlığı ve beslenmesi eğitiminin yanı sıra rehberlik ve psikolojik destek hizmetleri sağlayacağız.

SAĞLIKLI ÇOCUK, SAĞLIKLI TOPLUM
 • Temel sağlık hizmetlerini, her çocuk için tamamen ücretsiz hale getireceğiz. • Doğum öncesi ve sonrasına yönelik hizmet vermek üzere aile hekimlerini de kapsayacak sistematik programları ve kurumsal altyapıları geliştireceğiz. • Bebeklerin özellikle ilk altı ayda anne sütü ile beslenmesini teşvik edeceğiz. • Türkiye genelinde sadece büyük kentlerde bulunan çocuk hastanelerini yaygınlaştıracağız.

EĞİTİMDE DÖNÜŞÜM 
• Çocukların bilişsel gelişimi ve okula hazırlık deneyimini güçlendirmek için okul öncesi eğitimi zorunlu ve ücretsiz yapacağız. • Eğitimde niteliği geliştirmek ve herkese fırsat eşitliği sağlamak için eğitime ayrılan kaynakları artıracak, yatırımların eğitim bütçesi içindeki payını genişleteceğiz. • Ezbere ve sınava odaklı eğitim sistemini değiştireceğiz. Önceliğimiz öğrencinin becerileri ve öğrenme deneyimi olacak. • Yurttaşlık bilinci, ayrımcılıkla mücadele ve insan hakları derslerine müfredatta yer vereceğiz. • Spor, sanat ve kültür etkinlikleri gibi ders dışı olanaklarla okulları cazibe merkezleri haline getireceğiz.

ÇOCUK İSTİSMARI 
• Şiddetin bir eğitim aracı olarak kullanılmasının önüne geçeceğiz. • Çocuk istismarının etkin şekilde cezalandırılmasını sağlayacağız. • Çocukların mağdur olduğu durumlarda, mağduriyetin giderilmesine öncelik vereceğiz. • Adli vakalara karışan çocuklara sosyal hizmet uzmanı, psikolog, sosyolog, pedagog ve hukukçulardan oluşan bir ekip tarafından destek sağlayacağız. • Çocukların şiddet döngüsü ve suç döngüsü içinde kalmalarına izin vermeyeceğiz. • Suça karışmış çocukların cezalandırılmasını değil, eğitilerek topluma yeniden kazandırılmasını hedefleyeceğiz. • Çocuk Mahkemeleri’ni ve yargılama süreçlerini bu amaca hizmet edecek şekilde yeniden yapılandıracağız. • Çocuk tutukluluğuna son verecek, çocuk cezaevlerini kapatacağız. • Özellikle kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmelerinin önüne geçeceğiz.

ÇOCUK İSTİSMARI 
• Şiddetin bir eğitim aracı olarak kullanılmasının önüne geçeceğiz. • Çocuk istismarının etkin şekilde cezalandırılmasını sağlayacağız. • Çocukların mağdur olduğu durumlarda, mağduriyetin giderilmesine öncelik vereceğiz. • Adli vakalara karışan çocuklara sosyal hizmet uzmanı, psikolog, sosyolog, pedagog ve hukukçulardan oluşan bir ekip tarafından destek sağlayacağız. • Çocukların şiddet döngüsü ve suç döngüsü içinde kalmalarına izin vermeyeceğiz. • Suça karışmış çocukların cezalandırılmasını değil, eğitilerek topluma yeniden kazandırılmasını hedefleyeceğiz. • Çocuk Mahkemeleri’ni ve yargılama süreçlerini bu amaca hizmet edecek şekilde yeniden yapılandıracağız. • Çocuk tutukluluğuna son verecek, çocuk cezaevlerini kapatacağız. • Özellikle kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmelerinin önüne geçeceğiz.

EMEKLİLER ARASINDAKİ EŞİTSİZLİKLER 
• Adil bir intibak yasası çıkaracağız. • Sosyal güvenlik kurumlarını gerçek anlamda tek çatı altında birleştireceğiz. • Taban aylıklarındaki dengesizliği, memur emeklilerini temel alarak gidereceğiz. • Katsayı ve gösterge sistemini yeniden düzenleyeceğiz. • Emeklilik için yeterli çalışma günü sayısına ulaştığı ve primlerini ödediği halde, yaşının dolmasını bekleyenlerin mağduriyetini gidereceğiz.

EMEKLİLERE DAHA FAZLA SÖZ
 • Emekli sendikalarının önüne çıkarılan yasa dışı engelleri kaldıracağız. • Yerel düzeyde Emekli Meclislerinin kurulmasını destekleyeceğiz.

TOPLUMUN FAAL BİREYLERİ EMEKLİLER
 • Yerel yönetimlerle birlikte emekli kulüpleri açacağız. • Her türlü kültürel etkinlikte yaşlı indirimi uygulayacağız. • Turizm Bakanlığı bünyesinde ve TÜRSAB iş birliği ile gerçekleştirilecek kültür turizmi projeleri ile emeklilerimize makul ücretlerle gezi ve tatil olanağı sağlayacağız. • Sosyal tesis olanakları bulunmayan meslek grupları için yeni tesisler yapacak ve emeklilerimizin bu olanaklardan en geniş şekilde yararlanmasını sağlayacağız.

HER ALANDA VAR OLAN ENGELLİLER MUHTAÇ AYLIĞI DEĞİL, “YAŞAM AYLIĞI”
 • Aile Sigortası kapsamındaki engellilere, % 40 engellilik düzeyi için 400 TL, % 60 engellilik düzeyi için 600 TL yaşam aylığı bağlayacağız. • Bakıma muhtaç tüm engellilere bakım hizmeti vereceğiz.
Evde bakım aylığı alan yurttaşlarımızı sosyal koruma kapsamına alacağız. • Kısa ve uzun süreli kurumsal bakım hizmetlerini yaygınlaştıracağız. • Özel beslenme ihtiyacı olan engellilerin beslenme ihtiyaçlarını ücretsiz karşılayacağız.

ENGELLİLER İÇİN ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİ 

• Engellilerin tıbbi malzeme ve ihtiyaçlarını ücretsiz karşılayacağız. • Engellilerin kamu kurumlarına yapacakları her başvuru için ayrı ayrı rapor alma çilesini bitireceğiz. • Herhangi bir ölçüte bakılmaksızın tüm engelli yurttaşlarımızı sosyal güvenlik kapsamına alacağız. • Engellilerin rehabilitasyonunu, sağlık, eğitim ve sosyal hizmetlerle ilgili tüm yasalara ve engellilere özel yasalara dâhil edeceğiz. • Zihinsel engellilerin erken tanı, tedavi ve eğitimi için özel projeler geliştirecek ve uygulayacağız.

EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ 
• Tüm engellilere koşullarına uygun, çok yönlü eğitimi eşit, nitelikli ve ücretsiz sağlayacağız. • Engellilerin kaynaştırıcı bir ortamda eğitim alabilmeleri için öncelikle eğitim kurumlarının fiziksel koşullarını engellilere uygun hale getireceğiz. • Engellilerin diğer yurttaşlarımızla birlikte eğitim alabilmesine öncelik verecek, bunun mümkün olmadığı durumlar içinse engelli okullarını destekleyecek ve bu okulların sayılarını artıracağız. • Zihinsel engelli ve otizmli bireylerin yaşam boyu öğrenme ihtiyaçlarını gözetecek, örgün eğitimden dışlanmalarını engelleyeceğiz.

ÇALIŞMAK İSTEYEN ENGELLİLERE İŞ OLANAĞI   96

• Kamuda ve özel sektörde engelliler için ayrılan boş kadroları doldurarak 50 bin engellinin istihdam edilmesini sağlayacağız. • Engelli kadrolarını ve kotalarını artıracağız. • Engellilere yönelik etkin meslek edindirme programları geliştirecek, çalışma yaşamına uyum için rehberlik hizmeti vereceğiz. • Engellilerin bilgi kaynaklarına tüm yurttaşlarla eşit koşullarda erişebilmesini sağlayacağız. • İşverenlerin engelli istihdam etmeyi tercih etmesi için özel teşvikler geliştireceğiz. ENGELLİ DOSTU İŞYERLERİ • Tüm iş yerlerinin fiziksel koşullarının engellilere uyumlu hale getirilmesi için destek sağlayacağız. • Korumalı İş Yerleri Yasası çıkararak engelli yurttaşlarımızın çalışma hakkını güvence altına alacağız. • Engellilerin eşit işe eşit ücret almasını güvence altına alacağız.


TOPLUMUN HER ALANINDA ERİŞİLEBİLİRLİK 
• Engellilerin tüm kamu hizmetlerine ve toplumsal yaşamın her alanına eşit şekilde erişebilmeleri için “erişilebilirlik standartları” geliştireceğiz. • Tüm altyapı hizmetlerini engellilere uygun şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • Engellilerin ulaşım hakkının güvence altına alınması için “politika takip sistemi” oluşturacağız. • Engellilere uygun yolcu taşıma hizmetlerini teşviklerle destekleyeceğiz. • Engelli rehberlik merkezleri ile engellilerin kültürel ve sosyal olanaklarını artıracağız. • Engelli spor kulüplerini malzeme ve tesisler açısından destekleyeceğiz.

KİMSEYE MUHTAÇ OLMAYAN YAŞLILAR KALİTELİ VE ÇAĞDAŞ BAKIM ANLAYIŞI 
• Tüm kentlerde yaşlı bakımevleri açacağız. • Huzurevlerinin sayısını yoğun ihtiyaç duyulan bölgelerden başlayarak artıracağız. • Evde destek ve bakım hizmetlerini geliştirecek ve yaygınlaştıracağız. • İhtiyacı olan yaşlılar için yerel yönetimlerle iş birliği içerisinde evlere sıcak yemek hizmeti sunacağız. • Evde yaşlılara bakan aile üyeleri için sosyal, psikolojik ve finansal destek programları oluşturacağız. • Eğitimli ve donanımlı yaşlı bakım personeli yetiştireceğiz.

YAŞLILARA ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ 
• Temel sağlık hizmetlerinde katılım payı alınmasına son vereceğiz. • Önleyici sağlık hizmetleri ile erken tanı ve tedavi hizmetlerinin sağlanacağı yaşlılık (geriatri) hastaneleri açacağız. • Göz, diş sağlığı ve genel sağlık durumunun korunması için uzman ekiplerle düzenli taramalar gerçekleştireceğiz.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK
 • Üç ayda bir 437 TL olarak ödenen 65 Yaş Aylığını Aile Sigortası Programı kapsamında 9OO TL’ye çıkaracağız. • Çalışmak isteyen yaşlı yurttaşlara uygun istihdam seçenekleri sunacağız. • Yaşlı yurttaşlarımızın değişen teknolojilere uyum sağlayabilmeleri için kısa süreli ve amaca yönelik eğitim programları hazırlayacağız.

DAHA BAĞIMSIZ VE DAHA SOSYAL YAŞLILAR 
• Yaşlılara dönük sosyal hizmetleri bir arada sunan toplu konut projeleri geliştireceğiz. 96 • Yaşlıların sosyal ve kültürel hayattan uzak kalmaması için yaşlılara dönük sosyal kulüpleri yaygınlaştıracağız. • Kamusal alanları yaşlılara uygun şekilde düzenleyeceğiz. • Kentlerde yaşlıları gözeten özel trafik uygulamaları geliştireceğiz. • Yaşlılara dönük projelerin geliştirilmesinde danışmanlık hizmeti vermek üzere yerel yönetimler bünyesinde “Kıdemli Yurttaş Konseyleri” kuracağız. • Yakın bir dönemde nüfusumuzun önemli bir bölümünün yaşlılardan oluşacağından hareketle hukuk sistemimizi yaşlı haklarını gözetecek şekilde yeniden düzenleyeceğiz.

YURTTAŞ İÇİN NİTELİKLİ KAMU HİZMETİ 
Ülkemizin kamu yönetiminde kayırmacılıktan uzak evrensel hizmet ilkelerinin benimsenmesi büyük bir zorunluluk haline gelmiştir. CHP toplumun ihtiyaçlarına öncelik veren ve toplum yararını esas alan köklü bir kamu yönetimi reform programını özenle ve tüm ayrıntıları dikkate alarak hazırlamıştır. AKP iktidarı devletin kurumsal yapılanmasını ve kamu yönetimini büyük bir keyfilik, ilkesizlik ve kayırmacılık ortamının içine sokmuştur. Öngörüsüz, partizanca ve şahsileşmiş müdahaleler nedeniyle kamu yönetimi hakkaniyetsiz ve verimsiz işleyen bir çıkar çarkına dönüştürülmüştür. Liyakat, verimlilik ve kamu hizmetlerinde ayrım gözetmeme ilkeleri ayaklar altına alınmıştır. Bir siyasi parti olarak AKP, hükümet olmakla ve hükümeti yönetmekle yetinmemiş, kamu kurumlarını tepeden tırnağa siyasallaştırarak “parti-devlet yönetimi” anlayışını topluma dayatmaya kalkışmıştır. Siyasi veya şahsi tutumlarla kurumların işlevsizleştirilmesi ve kadroların etkisizleştirilmesi nesnel kamu yönetimi anlayışı bakımından kabul edilebilir bir durum değildir. Kurumların hesap verebilirlikten uzak faaliyet göstermesi ne kadar yanlış ise, siyasi müdahalelerle çalışamaz hale getirilmesi de o ölçüde yanlıştır. Varlık nedeni topluma hizmet sunmak olan kamu kuruluşlarının keyfilik ya da partizanca tasfiye anlayışı ile hareket etmesinin bir an önce önüne geçilmelidir. Kurumlar görev tanımlarına uygun biçimde faaliyet göstermeli, yasal sınırlara riayet etmeli ve liyakat ölçütlerine dayanan personel rejimi anlayışıyla hareket etmelidir. Tüm kamu pozisyonları için liyakat kriterleri yeniden belirlenmeli ve sınav sistemleri yurttaşların bilgisine açık biçimde hakkaniyet gözetilerek yeniden oluşturulmalıdır. CHP iktidarında sınavsız işe almalara son verilecek, tayin ve terfilerde tamamen siyasileşmiş tercihlerin önüne geçilecektir. CHP gerek sınav sistemleri, gerekse çalışma koşulları ve tayinleri itibarıyla yurttaşların kendilerini yeniden kamu sisteminin işleyen bir parçası olarak görmesini sağlayacaktır. 98 CHP, yurttaşlarımızın e-devlet olanaklarını kolaylıkla kullanılabileceği çağdaş bir altyapıyı kuracaktır. Yurttaşların sorunlarına ve beklentilerine, teknolojik araçlarla kalıplaşmış şekilde geri dönüş yapılması alışkanlığıyla yetinilmeyecektir. Yaşlı ve elektronik okuryazarlığı olmayan yurttaşlara destek olanakları sunulacaktır. CHP evrensel ve etkili kamu hizmeti anlayışından hareketle yurttaşların kâr amaçlı katılım payı, harç vb. maliyetlere katlanmasına izin vermeyecektir. CHP iktidarında kamu hizmetlerinde etkililik ve verimlilik ilkelerine “yurttaş” boyutu eklenecektir. Kamu hizmetlerinin bir lütuf olarak değil, bir yurttaşlık hakkı gereği devlet tarafından verilmesi gerektiği anlayışı hâkim kılınacaktır. Yurttaş kamu yönetimi ilişkileri siyasi etkilerden ve menfaat ilişkilerinden arındırılacaktır. Merkezi ya da yerel yönetimler tarafından yürütülen tüm işlemlerde yurttaşların beklenti ve talepleri esas alınacak, hiç kimsenin kişisel menfaat sağlanmasına göz yumulmayacaktır. Devlet ve kamu görevlileri dünya tarihinde benzerine az rastlanan büyük yolsuzluklara alet edilmeyecek, kamu yönetimi tümüyle gün ışığına çıkartılacaktır. Ülkemizi Geleceğe Taşıyacak Bir Eği


Ülkemizi Geleceğe Taşıyacak Bir Eğitim Sistemi 
Eğitim, tüm insanlar için vazgeçilmez bir ihtiyaç ve temel bir insan hakkıdır. Bireyler tüm yeteneklerini ancak nitelikli eğitim sayesinde ortaya çıkartabilir, kendini ancak iyi bir eğitim sayesinde tam olarak gerçekleştirebilir. Eğitim erdemli yurttaşlar yetiştirmenin başlıca unsurudur. Eğitim, bireysel gelişimi sağladığı kadar, toplumsal eşitsizliklerin giderilmesini de sağlayan en temel araçtır. Eğitim yoksulu varlıklı, güçsüzü güçlü kılar. İnsanlığın ortak değerlerini anlamaya, paylaşmaya ve gelişmesine katkıda bulunmaya olanak tanır. Toplumların daha uygar, daha demokratik ve daha müreffeh olmasını sağlar. CHP’nin öncelikli siyasi hedefi nitelikli eğitimin evrensel bir hak olarak her yurttaş için sağlanmasıdır. CHP, yurttaşlarımızın gelecekleri hakkında söz sahibi olması ve bağımsız bireyler olarak yaşayabilmesi için eğitimin vazgeçilmez olduğuna inanır. Eğitim, CHP’nin özellikle kadın-erkek eşitliği, yoksullukla mücadele ve kalkınma alanında en önemli aracı olacaktır. CHP eğitime yapılan tüm yatırımların, aslında özgürlüğe, barış içinde bir arada yaşamaya ve toplumsal gelişmeye yapıldığı görüşündedir. Demokratik ve 99 çağdaş değerlere uygun biçimde verilen bir eğitim, kültürel önyargılara ve gelir, etnik grup, mezhep eşitsizliklerine karşı en büyük mücadele aracıdır. Günümüzde eğitim, insani gelişmenin ve sosyal adaletin olduğu kadar ekonomik kalkınmanın da başlıca kaynağıdır. Bilgi ekonomisinin asli unsuru olan vasıflı iş gücü ve zengin insan kaynakları ancak çağımızın gereklerine uygun bir eğitim sistemi sayesinde yaratılabilir. Yenilikçi, ileri teknoloji kullanan ve yüksek katma değer üreten bir ekonominin ön koşulu nitelikli ve eşitlikçi bir eğitim sisteminin var edilmesidir. CHP bu hedefe ulaşmanın başlıca aracı olan zorunlu okul öncesi eğitimi, en az sekiz yıl süreli kesintisiz temel eğitimi, ekonomi dünyasını taleplerini tam olarak karşılayan bir mesleki eğitim sistemini ve öğrenmenin, araştırmanın ve yaratıcılığın kaynağı olan özgür üniversite sistemini en kısa sürede ülkemize kazandırma kararlığındadır.


Her İşin Başı Sağlık Yurttaşların sağlık hizmetlerinden ihtiyaçları ölçüsünde, ihtiyaç duydukları yer ve zamanda yararlanabilmeleri temel ilkemiz olacaktır. CHP, sağlık hizmetlerine bütçeden ayrılacak payı artıracaktır. CHP iktidarında, daha çok sayıda iyi eğitimli doktor, hemşire ve teknisyen yetiştirilecektir. Yurttaşları hasta olmadan korumayı amaçlayan önleyici sağlık hizmetlerine ağırlık verilecektir. CHP iktidarında, sağlık hizmetlerinden yararlanmanın ön koşulu, yatırılan prim miktarı ya da kişinin cebindeki parası olmayacaktır. CHP, ayrım gözetmeksizin tüm toplum kesimlerine nitelikli sağlık hizmetlerinin ulaştırılmasını sağlayacaktır. Sağlık hizmetlerinin niteliği artırılırken, sağlık çalışanlarının, güvenceli şekilde çalışabilmesi için tüm önlemler alınacak, tüm personelin özlük hakları ve çalışma koşulları iyileştirilecektir. CHP, ilaç ve sarf malzemesi, ekipman ve yazılım alanlarında yerli sağlık endüstrisinin gelişmesi için cesur adımlar atacaktır. TÜBİTAK, tekno-kentler ve tıp fakültelerimizin iş birliğinde ulusal sağlık teknolojiler geliştirilecektir.

Kültür ve Sanat 
Önyargı, ötekileştirme ve ayrıştırmadan kaynaklanan kutuplaşma ve çatışmaları ortadan kaldıracak uzlaşmacı bir siyasi ortamın yaratılması, 100 CHP’nin siyasi önceliklerinin başında gelmektedir. CHP iktidarında, eşitlik, özgürlük ve dayanışma ilkeleri doğrultusunda geliştirilecek yeni yaklaşımla, kültür çeşitliliğimize sahip çıkılırken, kültürel farklılıkların ayrışmaya ve çatışmaya neden olması önlenecektir. Kültürel ötekileştirmeden kaynaklanan, siyasi ve keyfi yasaklara ve sansüre son verilmesi CHP kültür politikalarının merkezinde yer almaktadır. Kültür endüstrileri, güzel sanatlar, performans sanatları, kültürel miras, yayıncılık, sinema, müzik, fotoğrafçılık ve kültürel turizm gibi alanları kapsayan tüm kültür ve sanat etkinlikleri, ülkemizin en büyük yaratıcı potansiyelidir. CHP, kültür ve sanat alanlarında ticarileşmenin, insan yaratıcılığının ve yenilikçiliğinin önüne geçmesine karşıdır. Kültür politikaları ekonominin gelişmesini, ülke refahının artmasını ve yurttaşlarımızın duygusal ve manevi bakımdan zenginleşmesini sağlayacak bir anlayış çerçevesinde geliştirilecektir.

Spor Sporda öncelikli hedef ülkemizin genç nüfusunun insani ve sosyal gelişmesine güç katacak olanaklar yaratmaktır. AKP iktidarı, spor alanında niceliksel sonuçları başarı olarak tanımlayan bir anlayışı benimsemiştir. Spor propaganda ve spekülatif inşaat yatırımları aracı olarak görülmüştür. Kitlesel sporlar geri plana atılmıştır. Profesyonel sporlarda ise büyük başarısızlıklar birbirini izlemiştir. Kaynaklar israf edilmiştir. Önemli spor organizasyonlarının ülkemizde gerçekleşmesine yönelik girişimler başarısızlıkla sonuçlanmıştır. AKP iktidarı federasyonları, spor kulüplerini ve hatta sporcuları yandaşlar ve muhalifler olarak ayrıştırmıştır. Arkası kesilmeyen siyasi müdahaleler sporu partizanlığın, entrikaların ve şaibelerin odağı haline getirmiştir. CHP iktidarında siyaset elini spordan tamamen çekecektir. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yönetiminde gençlere ağırlık verilecektir. CHP iktidarında spor yeniden bir toplumsal diyalog ve etkileşim alanına dönüştürülecektir. Taraftar gruplarının gözetlenmesi, fişlenmesi ve açılan davalarla sindirilmesine son verilecektir. Statlarda orantısız polis şiddeti, gözaltılar ve biber gazı kullanımı gibi uygulamalara izin verilmeyecektir. 101 CHP iktidarında sporcu eğitimi ve spor tesisi altyapısı geliştirilmesine öncelik verilecektir. CHP, çocuk-yaşlı tüm yurttaşların düzenli olarak spor yapabileceği ortamların yaratılması için çalışacaktır. Tüm yurttaşların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde her semtte spor alanları, yeşil alanlar ve amatör kulüpler oluşturulacaktır. CHP’nin hedefi gençlere sporu sevdirme ve her alanda başarılı olacak sporcular yetiştirmektir. CHP spor politikalarını eşitlik ve dayanışma ilkesi temelinde şekillendirecektir.

Ulaştırma: Bütünleşme ve Kalkınmanın Altyapısı CHP’nin ulaştırma projelerinin planlama ve gerçekleştirme sürecinde kamu yararı, halkın katılımı, ulusal kaynaklar ve teknolojilerden öncelikle yararlanılması, çevrenin korunması, hesap verilebilirlik ve şeffaflık ilkeleri esas alınacaktır. Hedef, Türkiye için nitelikli ve sürdürülebilir bir ulaştırma altyapısını en kısa zamanda oluşturmaktır. CHP, ilgili tüm tarafların katılımı ile kısa ve uzun vadeli bir Ulaştırma Ana Planı hazırlayarak, bu planın öncelikleri içerisinde hareket edilmesini sağlayacaktır. Planın ana amaçlarından biri ülkemizin doğusu ve batısı, kuzeyi ve güneyi arasındaki ulaşım bağlarını güçlendirmek olacaktır. Yolcu ve yük taşımacılığında ve enerji kaynaklarının aktarımında farklı bölgeler arasında bağlantı sağlayacak stratejik bir ulaştırma koridoru yaratılacaktır. Kara, demiryolu, havayolu ve deniz taşımacılığı entegre edilerek ulusal strateji planlarının geliştirilmesi ve yatırımların kısa vadeli hesaplarla yapılmaması sağlanacaktır. Kentsel ulaşım ve bölgesel kalkınma hedefleri birbiri ile uyumlu hale getirilecektir.
Önce Yurttaşlarımızın ve Ülkenin Güvenliği CHP, yurttaşlarımızın güvenliğini sağlamak için anayasal haklardan ve uluslararası sözleşmelerden kaynanan kazanımlarını özenle korumanın gerekliliğine inanmaktadır. CHP iktidarında, yurttaşlarımızın özgürlüklerini gölgeleyecek hiçbir keyfi uygulama ya da eylem yaptırımsız kalmayacaktır. Diğer yandan güvenlik birimlerinin yurttaşların güvenliğini tehdit eden her türlü unsura karşı verecekleri mücadelede zafiyete uğratılmalarına izin verilmeyecektir. Ulusal ve bölgesel düzeyde her türlü terör eylemine karşı, uluslararası kurum ve kuruluşlarla iş birliğine önem verilecektir. AB ve Türkiye’nin ait olduğu diğer çok uluslu örgütlerin terörün iç ve dış 102 finans kaynaklarını kurutma çabalarına destek olunacaktır. Sınırlarımızın ihmal edilen güvenliği yeniden tesis edilecek ve hiçbir silahlı grubun Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde terörist faaliyetlerde bulunmasına izin verilmeyecektir. CHP’nin ana hedefi Türkiye’yi yurttaşlarımızın ve özellikle kadınların başta evleri ve yaşadıkları köy ve mahalle olmak üzerinde yurdun her köşesinde kendilerini güvende hissedecekleri bir ülke haline getirmek olacaktır.

Sonuç CHP iktidarında, yurttaşların tarafsızlık ilkesine göre kamu hizmeti almasına özen gösterilecektir. Kamu kuruluşlarının kurumsal saygınlık ve görev tanımlarını zedeleyecek keyfiliklere son verilecektir. Her türlü kayırmacılığı ortadan kaldırmak için kararlı bir mücadele verilecektir. Kurumların yönetiminde etkinlik ve nesnellik yeniden tesis edilecektir. Kamu çalışanlarının iş güvencesini tehlikeye atan siyasi uygulamalara göz yumulmayacaktır. Yurttaşlara eksik hizmet verilmesini kabul etmeyen bir kamu hizmeti anlayışı benimsenecektir.


KAMU YÖNETİMİ REFORMU YURTTAŞTAN YANA KAMU YÖNETİMİ
 Esnek ve Dayanışmacı Kamu Kurumları • Kamu kurum ve kuruluşlarının rekabet değil, iş birliği ve karşılıklı şeffaflık içerisinde hizmet vermesini sağlayacağız. • Bürokraside aşırı merkeziyetçiliğe son verecek, kamu kurumlarına esneklik kazandıracağız. • Kamu yararını gözetmeye dönük yetkilerin kullanımında bürokrasiye esneklik tanıyacağız. • Kamu yönetiminde, katı bir hiyerarşi yerine farklı yönetim birimleri ve düzeyleri arasında karşılıklı ilişkiyi temel alan bir anlayışla hareket edilmesini sağlayacağız.

Toplum için Kamu Yönetimi 
• Halktan kopuk, buyrukçu ve yasakçı bir yönetsel sistem yerine, farklı kesimlerin temsil edildiği ve karar süreçlerine etkin şekilde katıldığı bir sistemi hayata geçireceğiz. • “Devlet için yurttaş” anlayışına son vererek “yurttaş için devlet” anlayışıyla hareket edeceğiz. • Devletin yurttaşa olan güvensizliğini ortadan kaldıracağız. • Yurttaşın beyanının özel durumlar haricinde esas olmasını sağlayacağız. • E-devlet araçlarının etkin şekilde kullanılmasını sağlayacağız. • Yurttaşların devlete olan güvenini yeniden tesis edeceğiz.

Kaliteli, Planlı ve Güvenilir Kamu Hizmetleri 
• Farklı kurumlar arasında eşgüdümün sağlanması için merkezi bir yönetsel planlama anlayışını hâkim kılacağız. • Kamu yönetiminde nesnel ve gerçekçi stratejik planlama anlayışını hayata geçireceğiz. • Yapılan planların, hedefine ulaşıp ulaşmadığını etkin ve şeffaf şekilde denetleyeceğiz. • Kamu hizmeti dış alımlarında ucuza mal etme kadar kaliteye ve işin gerektirdiği standartlara uygun hareket edilmesine önem vereceğiz. • Kamu hizmetinin nasıl karşılanacağını tek tek ve ayrıntılı olarak inceleyerek belirleyeceğiz. • Kamu hizmetlerinde dış alımın gerekçelerinin net olarak açıklanmasını sağlayacağız.

KAMU VE KURUMLARIYLA BARIŞIK, GÜVENCELİ KAMU ÇALIŞANLARI
 • Kamu Personel Yönetimini Yeniden Yapılandıracağız • 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nu sadeleştireceğiz. • Personel yönetimini, özerklik, katılımcılık ve yönetişim ilkeleri doğrultusunda düzenleyecek ve denetleyecek merkezi bir birim kuracağız. 104 • Oluşturulacak yeni personel rejiminde, yerel birimlerin, kendilerinde • çalışan ve çalışacak personel konusunda özerk olabilmelerini sağlayacağız. • Devletin kendi çalışanına güven duymasını sağlayacağız. • Kamuyu yeniden temel bir istihdam alanı haline getireceğiz. • Tüm kamu görevlilerinin yetki ve sorumluluklarını açık bir şekilde tanımlayacağız. • Çalışanların kendileri ile ilgili konularda karar alma süreçlerine daha fazla dâhil olacağı bir yönetim anlayışını benimseyeceğiz. • Kamu personelinin dokunulmazlıklarını kaldıracağız.

BÜROKRASİDE LİYAKAT Atamalar 
• Kamu personeli atamalarında etik değerler ve mesleki liyakati esas alacağız. • İstisnai memurluk uygulamasını kaldıracağız. • Üst düzey atamalar dışındaki tüm kamu görevlerine girişi merkezi sınava tabi tutacağız. • Sınavların bağımsız, adil, objektif ve şeffaf bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlayacağız. • Eş durumundan atama taleplerinde, aile birliğinin korunmasını esas alacağız. • Siyasi kadrolaşmanın yarattığı olumsuzlukları gidereceğiz.

Yükseltmeler • Yükseltmelerde her türlü ayırımcılık ve öznel tercihlere son vereceğiz. • Yapacağımız yasal düzenleme ile görevde yükseltme ve unvan değişikliği için düzenli sınav yapılmasını sağlayacağız. • Kadrosuzluk nedeniyle derece yükseltmesi gerçekleştirilmeyenlerin, öğrenim durumları itibarıyla yükseltilebilecekleri en üst kadro derecesine kadar gidebilmelerini sağlayacağız.

Yöneticiler • Bütün yöneticilik kademeleri için yazılı sınav kazanma şartı getireceğiz. • Üst düzey kamu görevlerine yapılacak atamalarda, yöneticilik eğitimi almış olmayı ön koşul yapacağız. • Kamudaki yönetici pozisyonlarının aşırı güç ve ayrıcalıklarla donatılmasına son vereceğiz.

Kamu Çalışanlarına İş Güvencesi Sağlayacağız 
• Kamu hizmetlerinin tam zamanlı, güvenceli, kadrolu işçi ve memurlar tarafından verilmesini sağlayacağız. • ILO Sözleşmeleri ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı’nda öngörülen istisnai haller dışında, kamu görevlilerinin sendikal hak ve özgürlüklerinin önündeki tüm kısıtlamaları kaldıracağız. • Kamuda esnek çalışma ve performans değerlendirme sistemine son vereceğiz. • Mevcut performans değerlendirme sisteminin yerine, nesnel ölçütleri ve liyakati esas alan bir sistem geliştireceğiz. • Keyfi cezalandırmaya dayalı yönetim anlayışına son vereceğiz. • Zorunlu rotasyon adı altında yapılan sürgünlerin önüne geçecek, geçmiş uygulamaların yarattığı mağduriyetleri gidereceğiz.

Ücret Politikası 
• Kamu çalışanlarının sayısını, maaşlarını ve çalışma koşullarını kademeli olarak OECD ülkeleri ortalamasına ulaştıracağız. • Kamu çalışanlarının ücretlerinin hem iş yeri, hem ülke düzeyinde toplu sözleşmeler yoluyla belirlenmesinin önündeki tüm kısıtlamaları kaldıracağız. • “Eşit işe eşit ücret” ilkesini temel alacak, kamu çalışanları arasındaki ücret adaletsizliklerini ve ek ödeme farklılıklarını gidereceğiz. • Emekli maaşları ve ikramiyelerinin belirlenmesinde kamu görevlilerine yapılan tüm ek ödemeleri hesaba katacağız.

Kamu Çalışanlarının Sürekli Eğitim Almasını Sağlayacağız 
• Kamudaki hizmet içi eğitimi niceliksel zorunlulukları yerine getirme amaçlı olmaktan çıkaracağız. Eğitimlerin niteliğini artıracağız. • Kamu kurum ve kuruluşlarındaki eğitim birimlerinin, hizmet içi eğitimleri Merkezi Personel Regülasyon Birimi’nin eşgüdümünde vermesini sağlayacağız. • Hizmet içi eğitimlerin özel eğitim kuruluşları veya eğiticiler tarafından verilmesinin yol açtığı ticarileşmenin önüne geçeceğiz. • Tüm kamu çalışanlarını bireysel gelişim, kamu hizmeti hassasiyeti ve etik konularında standart bir eğitime tabi tutacağız.

ŞEFFAFLIK VE ETKİN DENETİM 
Kamu Yönetiminde Etik İlkeleri Egemen Kılacağız • Kamu yönetiminde etik ilkelerin ve kuralların yerleşmesini sağlayacak düzenlemeleri hayata geçireceğiz. • Atıl durumdaki Başbakanlık Kamu Etik Kurulu’nun yapısını ve • işlevlerini yeniden düzenleyeceğiz. • Kamu kurum ve kuruluşlarındaki etik komisyonlarını işler hale getireceğiz. • Bu birimleri çalışanlara mesleki etik konusunda danışmanlık hizmeti ve eğitim veren birimlere dönüştüreceğiz.

Yolsuzlukla Etkin ve Kapsamlı Mücadele 
• Kamu çalışanları ile sınırlı kalmayacak ve tüm toplumu içerecek bir yolsuzlukla mücadele kampanyası başlatacağız. • Yasama ve yargının yolsuzluk ve kuralsızlıklarla etkin mücadelesinin önündeki engelleri kaldıracağız. • Kamu yönetiminde rüşvet ve suistimal suçu işleyenlerin süratle yargılanıp cezalandırılmasını sağlayacağız. • Rüşvet ve yolsuzluk suçlarının cezasını artıracak, bu suçlarda zaman aşımını kaldıracağız.
Yetki karmaşasından kaynaklanan yolsuzlukları önlemek amacıyla, kamu görevlilerinin görev ve sorumluluklarını açık bir şekilde tanımlayacağız. • Başta makam araçları ve kamu hizmetleri için kiralanan binalar olmak üzere her türlü gereksiz ve kayırmacı harcamanın önüne geçeceğiz.

Kamu Yönetimde Hesap Verebilirlik İlkesini Yerleştireceğiz 
• TBMM’de, başkanlığını muhalefetin yapacağı bir “Kesin Hesap Komisyonu” kuracağız. • Sayıştay'ı yeniden yapılandıracak, Sayıştay’ın yetkilerini genişleterek etkinlik kazanmasını sağlayacağız. • Sayıştay raporlarının düzenli olarak tutulmasını ve TBMM’ye eksiksiz olarak gelmesini sağlayacağız.

Kamu Yönetiminde Etkin Denetim 
• Yürütmenin yargı denetiminden kaçmasına olanak tanıyan tüm istisnaları ortadan kaldıracağız. • Yargı organlarının verdiği kararların tam olarak uygulanmasını sağlayacağız. • Bilgi edinme ve etik kurullarında sivil toplum temsilcilerinin yüksek düzeyde temsil edilmesini sağlayacağız. • Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu’nu tam olarak özerkleştireceğiz. • Kurumun idari konulardaki yaptırım yetkisini güçlendirerek, Kurum’u yurttaşlar adına denetim yapan bir organ haline getireceğiz. • Şeffaf Bir Kamu Yönetimi Kuracağız • Bilgi Edinme Kanunu’nu şeffaflığı artıracak şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • Kamu İhale Yasası'nı AB standartlarına uygun hale getireceğiz. • Kurum’a kaybettiği yetkileri yeniden kazandıracağız. • Kamu alımlarında elektronik ihale sistemini hızla uygulamaya geçireceğiz. • Özelleştirme ihalelerine dair tüm süreçleri şeffaflaştıracağız.
• Kamusal işlerde ticari sır kavramını daraltacağız. • Tüm kamu yöneticilerinin güncel mal bildirimlerinin, İnternet ortamında kamuoyunun bilgisine sunulmasını zorunlu kılacağız.

Üst Kurullar
 • Üst kurullara, kaybettikleri özerkliklerini yeniden kazandıracağız. Siyasi iktidarın bu kurullar üzerinde baskı kurmasını engelleyeceğiz. • Üst kurullara uzmanlığa ve katılıma dayalı politika oluşturma işlevini verecek, bürokrasinin işlevini ise bu politikaların uygulanmasıyla sınırlayacağız. • Düzenleyici kurumlarda tüketici örgütlerinin temsilcilerine yer vereceğiz. • Rekabet Kurumu'nun işleyişine etkinlik kazandıracağız. Piyasalarda hâkim durumun kötüye kullanılmasını engelleyeceğiz. • Sermaye Piyasası Kurulu Yasası'nı küçük yatırımcıların yararı ve güvenliği için yeniden düzenleyeceğiz. • Sermaye piyasalarında manipülasyon ortamının oluşmasına kesinlikle izin vermeyeceğiz.



Kamu Bankaları ve KİT’ler 
• Kamu bankaları üzerindeki siyasi baskıya son vereceğiz. • Kamu bankalarının kaynaklarının kayırmacı bir anlayışla kullanılmasına izin vermeyeceğiz. • KİT’lerin yönetim kurullarını bağımsızlaştıracağız

YEREL YÖNETİMLER 
• Merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluk paylaşımını, halkın ihtiyaçlarını gözeterek, en üst düzeyde katılım sağlanabilecek şekilde belirleyeceğiz. • Yerel yönetimlerin kaynaklarının, yetki ve sorumlulukları ile orantılı olmasını sağlayacağız. • Rant ve ihalecilik üzerinden değil, halkın ortak ihtiyaçları ve talepleri üzerinden kendini var eden bir yerel yönetim sistemi kuracağız.
Yerel yönetimlerin özellikle çevre ve doğa haklarını ilgilendiren konularda ihale, imar değişikliği veya rant oluşumuna neden olacak işlem ve kararlarını, sivil toplum örgütlerine açık süreçlerde almasını ve gerektiğinde yerel referanduma başvurulmasını zorunlu kılacağız. • Belediye İktisadi Teşebbüsleri’ni (BİT) üretim ve istihdama katkı sağlayacak şekilde güçlendireceğiz. • BİT’lerin faaliyetlerini şeffaflaştıracak ve etkin şekilde denetlenmesini sağlayacağız. • Yerel yönetimler başta olmak üzere tüm kamu kuruluşlarının, kendileri ile doğrudan veya dolaylı çıkar ilişkisi olan özel ve tüzel kişilerden bağış almalarını yasaklayacağız.

SÜREKLİ REFORM 
• Kamu yönetiminde reformun sürekli olmasını, yurttaşların taleplerine cevap verecek ve yönetim teknolojisindeki gelişmelere ayak uyduracak şekilde yürütülmesini sağlayacağız. • Merkezi düzeyde ve kurumlar bazında idareyi iyileştirmek ve yeniliği (inovasyon) artırmak için etkin reform birimleri kuracağız. • Bu birimlerdeki uzmanların, dünyadaki gelişmeleri izleyecek ve kamu çalışma kültürünü zenginleştirecek donanıma kavuşturulmasını sağlayacağız. • Kamuda yapılacak reformlarda çağdaş örgüt modellerinden yararlanacak, insan odaklı yönetim modellerini hayata geçireceğiz.

EĞİTİM EĞİTİMDE YENİ BİR ANLAYIŞ
 • Bir yıl okul öncesi, 8 yıl ilköğretim olmak üzere toplam 9 yıl temel eğitim ve 4 yıl ortaöğretimden oluşan 1+8+4 eğitim sistemini hayata geçireceğiz. • 13 yıl süreli, tam gün, nitelikli ve ücretsiz zorunlu eğitimi her çocuğumuz ve gencimiz için mümkün kılacağız. 110 • Eğitim sistemini, tüm bileşenleri (öğretim programları, öğrenciler, öğrenme ortamları, öğretmenler ve veliler) ile ele alıp bütüncül bir anlayışla düzenleyeceğiz. • Eğitim sistemindeki değişikliklerin uzun erimli ve bütüncül planlanmasını sağlayacağız. • Eğitimin niteliğini yükselterek ve okul koşullarını iyileştirerek zorunlu eğitimde sınıf tekrarını %5’in altına çekeceğiz.

MEB’in Yeniden Yapılandırılması 
• Eğitim sistemi içerisinde merkez ve taşra birimleri arasındaki görev dağılımının netleştirilmesini sağlayacağız. • Karar alma süreçlerinde, MEB’in belirlediği standartlar çerçevesinde hareket etmek kaydıyla yetkiyi mümkün olan ölçülerde okullara vereceğiz. • Eğitim politikalarını, öğretmenler, okul yöneticileri, öğrenciler, veliler ve ilgili STK’ların katılımıyla oluşturacağız.

Eğitimde ŞeFFAFLık, Eşitlik ve Adalet 
• MEB’in daha saydam ve hesap verebilir bir yapıya kavuşması için gereken yasal ve kurumsal düzenlemeleri hayata geçireceğiz. • MEB’in tüm ihalelerinin İnternet üzerinden izlenebilmesini sağlayacağız.

Eğitim, Milli Gelirden Hak Ettiği Payı Alacak 
• Kamu eğitim harcamalarının GSYH içindeki payını, OECD ve UNESCO’nun ilgili normlarını esas alarak artıracağız. • Erken çocukluk dönemi eğitimi, temel eğitim ve ortaöğretimde öğrenci başına yapılan harcamayı artıracağız. • Her bölgenin eğitimdeki niteliksel ve niceliksel gereksinimlerini düzenli olarak tespit edip, eğitim kaynaklarının akılcı politikalarla ve hakça dağıtılmasını temin edeceğiz. • Temel eğitimde okulların kendi bütçelerinin olacağı bir modele geçişi sağlayacağız.

Eğitimde Denetimsiz Özelleşmeye Son Vereceğiz 
• Devlet okulları ile özel okullar arasındaki sosyo-ekonomik temelli ayrışmayı azaltacağız. • Velilerin, sözleşmeli okullar arasından seçim yapması uygulaması ile öğrencilerin sosyo-ekonomik durum ve inanç üzerinden farklı okullara ayrışmasından kaynaklanan eşitsizlikleri önleyeceğiz.

Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlayacağız • Eğitim politikalarımızda, kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasını ve kadınların toplumsal konumunun iyileştirilmesini hedef alacağız. • Eğitimle, kadınların güçlendirilmesini sağlayacağız. • Karma eğitimden ödün vermeyeceğiz. • Kız çocuklarının okullaşma oranlarının istikrarlı bir şekilde artması için gereken önlemleri alacağız.

ÇOCUKLARIN ÇOK YÖNLÜ GELİŞİMİNİ SAĞLAYAN OKULLAR
 Okulların Fiziksel Altyapısını Geliştireceğiz • Okul sayısını, artan öğrenci sayısını karşılayacak şekilde artıracağız. • Okullarda yaşanan derslik sıkıntısına son vereceğiz. • Tüm öğrenme ortamlarının fiziksel özelliklerini ve niteliklerini öğrenciye uygun ve öğrenme süreçlerini etkili hale getirecek şekilde düzenleyeceğiz. • Tüm okullarda engelli öğrenciler için gerekli altyapı düzenlemelerini gerçekleştireceğiz.

Tam Donanımlı Okullar
 • Her okulun yemekhanesi ve geniş bir bahçesinin olmasını sağlayacağız. • Spor salonu, güzel sanatlar atölyesi, müzik salonu, toplantı ve tiyatro salonları olan okullar inşa edeceğiz. • Okulların kütüphanelerini ve İnternet altyapılarını güçlendireceğiz.

Okullar, Öğrenciler İçin Güvenli Ortamlar Olacak 
• Okul ve sosyal çevre güvenliğini sağlayacak, okullarda her türlü şiddetin önüne geçeceğiz. • Okul kazalarının önlenmesi için, denetimden geçmemiş okulların öğretime açılmasına izin vermeyeceğiz. • Öğrencileri okul kazalarına karşı sigortalayacağız.

Öğrencilerin Kendini Değerli Hissettiği Bir Okul Ortamı 
• Bütün okullarda rehberlik servisinin bulunmasını sağlayacağız. • Öğrenci başına düşen psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmeni sayısını OECD ülkeleri düzeyine yükselteceğiz. • Tam gün eğitim sayesinde okulda geçen süre içerisinde öğrenim saatlerinin oranını azaltacağız. • Okullarda öğrencilerin ruhsal ve fiziksel gelişimleri ile becerilerini artırmaya yönelik sportif, sanatsal ve kültürel aktivitelere daha fazla yer verilmesini sağlayacağız.

EĞİTİMİN İÇERİĞİ 
Bilgi Toplumuyla Uyumlu Müfredat • Temel eğitimin müfredatını bir bütün olarak hazırlayacağız ve okul öncesi eğitimi de içerecek şekilde 9 yıl kesintisiz olarak uygulanmasını sağlayacağız. • Öğrencilerimizi uluslararası PISA değerlendirmelerinde en kısa sürede OECD ortalamasına ulaştırarak, nitelikli insan kaynağımızı zenginleştireceğiz. • Özgürlükçü, eleştirel düşünceyi temel alan, demokrasi ve bilgi çağı ile uyumlu yeni bir müfredat oluşturacağız. • Öğrencilere araştırma yapma ve takım çalışması içinde uyumlu çalışma alışkanlığını kazandırmaya yönelik düzenlemeler yapacağız. • Ders kitaplarının öğrenme-öğretme sürecine katkıda bulunabilmesi için gereken niteliklere sahip olmasını sağlayacağız.

Çağdaş Eğitim 
• Müfredatı kadın erkek eşitliğini gözetecek şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • Felsefe ve “Demokrasi Kültürü” derslerinin tüm okullarda okutulmasını sağlayacağız. • Temel etik değerlerin eğitim sisteminin tamamına yayılması için gereken düzenlemeleri yapacağız. • “İnkılap Tarihi” dersinin liselerde “Cumhuriyet Dönemi Tarihi” olarak yeni ve zengin bir içerikle okutulmasını sağlayacağız. • Güncel küresel sorunları ve uluslararası gelişmeleri müfredat kapsamına alacağız.

Her Öğrenci En Az Bir Yabancı Dil Bilerek Mezun Olacak 
• Öğrencilerin yabancı dil temel yeterlilik düzeyine erişebilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapacağız. • İlköğretim aşamasında öğrencilere bir yıl süreyle yabancı dil ağırlıklı eğitim verilmesini sağlayacağız. • Yabancı dillerin iletişim dili olarak öğretilmesini sağlayacağız. • Yabancı dil öğretmenlerinin mesleki gelişimlerine destek olacak kapsamlı bir hizmet içi eğitim sistemi geliştireceğiz.

Seçmeli Dersler Öğrencilerin Tercihi Olacak 
• Seçmeli derslerin okul yönetimleri tarafından belirlenmesine son verecek, öğrenciler tarafından rehberlik servislerinin desteği ile seçilmesini sağlayacağız. • Seçmeli dersler için yeterli sayı ve nitelikte öğretmen bulunmasını, öğrenci ve öğretmen devamsızlığının azaltılmasını sağlayacağız. • Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerini seçmeli ders olarak düzenleyeceğiz. • Farklı inanç gruplarının din eğitimi taleplerini karşılamak için gerekli düzenlemeleri yapacağız.

TOPLUM LİDERİ ÖĞRETMENLER
 Öğretmen Yetiştirme • Öğretmenliği yeniden toplumun en saygın mesleklerinden biri haline getireceğiz. • Öğretmen yetiştirmeye katkıda bulunan tüm yüksekokul ve fakülteleri fiziki, mali ve akademik bakımdan en ileri olanaklarla donatacağız. • En başarılı öğrencilerin Eğitim Fakülte ve Bölümlerini tercih etmelerini sağlayacak tüm politikaları hayata geçireceğiz. • Öğretmen yetiştirmede temel yeterliliklerin değerlendirilmesini sağlam bir zemine oturtacağız. • Formasyon eğitiminde özel ihtiyaçlara sahip öğrencilerin eğitimini de gözetecek bir pedagojik donanımı tüm öğretmenlere kazandıracağız. • Öğretmen yetiştirmede uygulama ve staj yapma olanaklarını artıracağız.

Öğretmen Niteliğinin Artırılması 
• AB standartları uyarınca “Ulusal Öğretmen Strateji Belgesini” yeniden hazırlayacak ve uygulayacağız. • Meslek içi eğitim seminerlerini, eğitimcilerin görüşleri ve ihtiyaçları doğrultusunda hazırlayacağız. • Yaşa bakmaksızın, isteyen tüm öğretmenlere lisansüstü ve doktora eğitimi için burs sağlayacağız.

Ekonomik Güvence ve Özlük Hakları 
• Ücretli öğretmen uygulamasına son vereceğiz. Tüm öğretmenleri kadrolu olarak atayacağız. • Öğretmenlerin devlet kadroları içindeki statüsünü, ek göstergelerini ve ek ders ücretlerini yükselteceğiz. • Öğretmenlerin özlük haklarını özel bir yasayla güvence altına alacağız.
• Aday öğretmenlerin, devlet memurlarının yararlandığı tüm haklardan yararlanmasını sağlayacağız.

Öğretmen Adaylarının Seçimi 
• Öğretmen atamalarında, kayırma ve kadrolaşma amaçlı sözlü sınavları kaldıracak, başarı ve liyakati esas alacağız. • Öğretmenlerin sosyal yaşantılarını ve eğitimlerini olumsuz etkileyen mevcut sınav sistemini yeniden düzenleyeceğiz.

Öğretmen Atamaları • Atama bekleyen öğretmen sorununu kadrolu atamayla çözeceğiz. • 140 bine yaklaşan öğretmen açığını kapatacağız. • Birleştirilmiş sınıflı okullardaki 50 bine yakın öğretmen ihtiyacını karşılayacağız. • Hiçbir öğretmen ve yöneticiyi üyesi bulunduğu sendikaya göre değerlendirmeye tabi tutmayacağız. • Okul yöneticilerinin ideolojik yaklaşımlarla atanmasına son vereceğiz.

OKULLAŞMA 
• CHP Aile Sigortası Programı ile yoksul öğrencilere, zorunlu eğitimi kapsayan tüm dönemler için aylık 240 TL eğitim desteği vereceğiz. • Yoksul öğrencilerin öğrenim araç ve gereçlerini ücretsiz sağlayacağız. • CHP Aile Sigortası Programı kapsamında verilen eğitim desteklerini kız çocuklarının okula gönderilmesi ön koşuluna bağlayacağız. • Temel eğitimde tüm öğrencilerin tam gün eğitim veren okullara kavuşmasını sağlayacağız. • Tam gün eğitim çerçevesinde tüm öğrencilere sıcak öğle yemeği vereceğiz. • Mevsimlik çalışmanın yaygın olduğu bölgelerde öğrencilerin eğitime başlama ve bitiş tarihlerini esnekleştireceğiz.

Zorunlu Eğitim Kapsamında Açık Öğretim • Temel eğitim süresi boyunca, örgün öğretimi esas alacağız. • Okul ortamından uzaklaşan tüm öğrencilerin yeniden örgün eğitime dönebilmelerini sağlayacağız.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
 • Toplumsal eşitsizliklere son vermek için tam gün ve ücretsiz okul öncesi eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alacağız. • 6 yaş grubu (60 ayı tamamlamış olanlar) için okul öncesi eğitimde okullaşma oranını % 100’e ulaştıracağız. • Okul öncesi eğitimde, yalnızca tanımlanmış standartlara uygun öğretmenlerin atanmasını sağlayacağız.

İLKÖĞRETİM Nitelikli ve Eşit Temel Eğitim 
• Temel eğitime başlama yaşını çocuk gelişimi için en uygun dönem olan 7 yaşına (72 aydan sonra) yükselteceğiz. • Mesleki eğitimi, 8 yıllık ilköğretimin dışına çıkaracağız. • Ortaokul döneminde, öğrencilerin, meslekler hakkında bilgilendirilmelerini ve sınırlı sayıda seçmeli mesleki ders alabilmelerini sağlayacağız. • "Eve en yakın okul, en iyi okuldur" ilkesi doğrultusunda taşımalı eğitimi asgari düzeye indireceğiz.

ORTAÖĞRETİM İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş • Ortaöğretimde tam okullaşma düzeyine ulaşmayı hedefleyeceğiz. • İlköğretimini tamamlayan öğrencilere yetenek ve eğilimleri doğrultusunda akademik veya mesleki eğitime devam etme tercihi sunacağız.

Öğrencilerin mesleki eğitim veya akademik eğitim tercihini ebeveynleriyle ve rehber öğretmenlerle birlikte yapmasını sağlayacağız. • Ortaöğretime geçiş sistemini bilimsel ve tutarlı bir temele oturtacağız. • Mevsimsel tarım işçiliğinin yoğun olduğu bölgelerde, sınavları kaçıran öğrenciler için telafi olanağı sunacağız.

Akademik Ortaöğretim 
• Öğrencilerin farklı niteliğe sahip okullar arasında ayrıştırılmasına son vereceğiz. • Farklı okul türleri arasındaki kalite uçurumlarını giderecek, tüm öğrencilerin temel yeterlikleri edinmesini esas alacağız. • Eğitim programları arasında esnek geçişleri mümkün kılacağız. • MEB’in, öğrencilerin gereksinim ve tercihlerini hiçe sayarak yönlendirme yapmasına son vereceğiz. • Akademik liselerde, Merkezi Lise Bitirme Sınavı’nı (MLBS) uygulamaya koyacağız.

Mesleki Ortaöğretim 
• Meslek eğitimini dokuz yıllık (1+8) temel eğitim tamamlandıktan sonra, ortaöğretim aşamasında başlatacağız. • Kapsamlı bir mesleki eğitim reformu gerçekleştireceğiz. • İlköğretimi başarıyla tamamlayan öğrencilerin, öğretmenlerinin değerlendirmeleri ve ebeveynlerinin onayıyla meslek liselerine sınavsız girişine olanak tanıyacağız. • Mesleki eğitimde, meslek liseleri ile meslek yüksekokulları arasında uyumu ve devamlılığı esas alacağız. • Meslek liseleri ile yükseköğretim bünyesinde eğitim veren meslek okullarının yönetim bütünlüğünü sağlamak amacıyla merkezi bir eşgüdüm kurumu oluşturacağız. • Mesleki ortaöğretimden mesleki yükseköğretime geçişi tamamen sınavsız yapacağız.

Meslek Eğitimi Çalışma Yaşamıyla Birlikte Gelişecek 
• Sanayi kuruluşları ile iş birliği içerisinde, OSB’lerde ve Sanayi Sitelerinde çıraklık merkezi ve yatılı meslek liseleri kuracağız. • Meslek okullarında okuyan gençleri tam zamanlı sigortalı statüsüne yükselteceğiz. • Meslek okullarının bölgelerindeki ekonomiyle bütünleşmiş, esnek bir yapıya sahip olmalarını sağlayacağız. • Meslek odaları, sendikalar ve iş dünyasının kendi bölgelerinde faaliyet gösteren meslek okullarına en üst düzeyde destek olmalarını sağlayacak yeni bir örgütlenme modeli geliştireceğiz. • Yeni mesleki eğitim sistemi yapılanmasını; arazi tahsisi, çeşitli vergi muafiyetleri gibi kolaylıklar yanında, kamu kaynakları aracılığıyla da doğrudan destekleyeceğiz. • Meslek okullarında diplomaya yönelik programlar yanında yetişkinleri de kapsayacak daha kısa süreli sertifika programları ve çeşitli kursların bulunmasını sağlayacağız.

Meslek Yüksekokulları 
• Meslek Yüksekokullarının (MYO) donanım ve kadrolarını yeterli düzeye getirerek niteliklerini geliştireceğiz. • MYO’ları gençler için tercih edilebilir kurumlar haline getireceğiz. • Mesleki ve teknik eğitim fakültelerini ön lisans programlarının devamı olarak iki yıl eğitim verecek şekilde kurgulayacağız. • İki yıllık meslek yüksekokulu mezunlarının, ayrılan kontenjanlar dâhilinde, mesleki ve teknik eğitim fakültelerindeki lisans programlarına sınavsız olarak dikey geçiş yapabilmelerini sağlayacağız. • Mesleki Eğitim Fakülteleri mezunlarının kanunla belirlenecek unvanlarla iş hayatına atılmalarını veya mesleki eğitim için öğretmen yetiştiren tezsiz yüksek lisans programlarına girebilmelerini sağlayacağız.

Mesleki Eğitim Yüksek Enstitüsü
 • Mesleki eğitimin eşgüdümünden sorumlu bir Mesleki Eğitim Yüksek Enstitüsü (MEYE) kuracağız. • Meslek liseleri, meslek yüksekokulları ve mesleki ve teknik eğitim fakültelerinin yapılandırılması ve yönetimini MEYE eliyle yürüteceğiz. • Mesleki yeterlilik ölçütlerinin belirlenmesinde yetki ve sorumluluğu MEYE’ye vereceğiz. • Kuruma yaşam boyu eğitim ve İş-Kur ile iş birliği içerisinde mesleki sertifikalar verme yetkisi vereceğiz. • MEYE’nin merkezi yönetim kurulunda iş ve çalışma dünyasından gelen üyelerin bulunmasını sağlayacağız. • Mesleki yükseköğretim kurumlarında görev alacak öğretim elemanlarının atama, yükseltme usul ve esaslarının MEYE tarafından düzenlenmesini sağlayacağız.

LİSANS PROGRAMLARINA GEÇİŞ 
• Ortaöğretim başarı puanını akademik ortalama ve MLBS sonucunu dikkate alarak belirleyecek ve üniversiteye yerleştirmede etkisini artıracağız. • Üniversitelerin tercihlerinin de etkili olacağı bir üniversiteye yerleştirme modeli uygulayacağız. • Ortaöğretimin son yılında aynı nitelikte iki yerleştirme sınavı gerçekleştirerek öğrencilerin üniversiteye yerleştirme puanının, bu sınavlar arasında en başarılı oldukları sınava göre belirlenmesini sağlayacağız. • Lisans programlarını kazanamayan akademik lise öğrencilerine, meslek yüksekokullarına başvurma hakkı tanıyacağız.

YÜKSEKÖĞRETİM REFORMU YÖK Kalkacak 
• YÖK’ü kaldıracağız. 120 • Üniversitelerin bilimsel, idari ve mali özerkliklerini koruyacak şekilde, eşgüdümü sağlamakla yükümlü yeni bir üst kurul oluşturacağız. • Üst kurulun esas işlevini yükseköğretimde eşgüdümü sağlamak ve yükseköğretim planlaması yapmak olarak tanımlayacağız. • Devletin yükseköğretimdeki rolünü üniversitelerin yönetimini ve işleyişini belirlemek yerine, genel hedefleri belirleme ve sonuçları değerlendirmekle sınırlayacağız. • Üniversitelerin yönetim süreçlerinde saydamlık, hesap verebilirlik ve katılımcılık ilkelerine göre hareket etmelerini güvence altına alacağız. • Kurumsal özerklik ilkesini güçlendirerek üniversiteler üzerindeki merkeziyetçi baskıyı kaldıracağız. • Akademik yapı ve ortaöğretimden yükseköğretime geçişin esaslarını belirleme yetkisini oluşturulacak üst kurula vereceğiz. • Üniversitelerin akreditasyon süreçlerinin özerk bir yapı eliyle yürütülmesini sağlayacağız. • Siyasi otoritenin, üniversitenin özerkliğine, tarihten gelen misyonu ve kendine özgü konumuna ve akademik özgürlüğüne saygılı olmasını güvence altına alacağız. • Öğrenci konseylerinin hem fakülte düzeyinde hem de üniversite senatolarında temsil edilmesi yoluyla öğrencilerin üniversite yönetimine katılmalarının önünü açacağız.

Yükseköğretime Daha Fazla Kaynak 
• Yükseköğretime ayrılan kamu kaynaklarının üniversitelerin arasında hangi ölçüt ve esaslara göre dağıtılacağını açık ve şeffaf bir biçimde ilan edeceğiz. • Kaynak tahsisinde üniversitelerin belirlediği ihtiyaçları esas alacağız. • Üniversitelere ilave kaynak yaratma ve kaynakları kullanma konusunda geniş yetkiler tanıyacağız. • Fasıl ve kalemlerden oluşan bütçe yerine “torba bütçe” uygulamasını getireceğiz.

Niteliğin Artırılması • Üniversitelerin dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmesini sağlayacağız. • Yükseköğretimde meydana gelen hızlı genişleme ve kalite sorunlarını üniversiteler ve paydaşları ile birlikte çözeceğiz. • Üniversite yönetişiminde akademik değerlendirme ve kalite güvencesi kavramlarına işlerlik kazandıracağız. • Üniversitelerin kalite değerlendirmesinin güvenilir ve bağımsız kuruluşlar tarafından yapılmasını sağlayacağız. • Çok sayıda üniversitemizin dünya sıralamasında ilk 500 ve ilk 200 üniversite arasına girmesini sağlayacağız.

Bilimsel Araştırmalar 
• Tüm bilimsel araştırmalara ve Ar-Ge çalışmalarına daha fazla kaynak ayıracağız. • Öğretim elemanlarımızın, başta AB ülkeleri olmak üzere, farklı ülkelerde yürütecekleri bilimsel araştırmalara verilen mali ve idari destekleri artıracağız. • Üst düzey bilimsel araştırma yapılması ve nitelikli öğretim elemanı yetiştirilmesini destekleyeceğiz. • Bu amaçla, üniversitelerde yüksek lisans ve doktora programlarına ağırlık verilmesini özendireceğiz. • Yurt içi ve yurt dışı olanaklardan en üst düzeyde yararlanarak, ülkemize tıp eğitimi dışında her yıl en az 15 bin yeni doktoralı eleman kazandırılmasını sağlayacağız. • Doktoralı elemen sayısını artırarak üniversitelerin öğretim elemanı ihtiyacını karşılamanın yanı sıra sanayinin daha fazla yüksek vasıflı eleman istihdam etmesini sağlayacağız. • Ödül ve teşvikleri artırarak bilimsel yayınların sayısının ve kalitesinin yükselmesini sağlayacağız. • Disiplinlerarası araştırma merkezlerini ve enstitüleri özendirecek teşvikler sunacağız.

Yükseköğretim Programları 
• Yükseköğretim ile istihdam ilişkisini kapsamlı bir planlamayla güçlendireceğiz. • Lisans programlarında yandal ve çift anadal programlarının artırılmasını sağlayacağız. • İnternete dayalı uzaktan öğrenme yöntemleri ile derece ve mesleki sertifika programları oluşturacağız. • Açık Öğretim programlarından yararlanma maliyetlerini düşüreceğiz.

Akademik Personel • Devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim elemanlarının ve idari personelin maaşlarını iyileştirecek ve özlük haklarını AB standartlarına yükselteceğiz. • Akademik personelin araştırma ve eğitim faaliyetlerini gelecek kaygısı yaşamadan, siyasi baskı altında kalmadan sürdürebilmelerini sağlayacağız. • Öğretim elemanlarımızın, uluslararası değişim programlarından daha rahat yararlanması için gereken düzenlemeleri yapacağız.

ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 
• Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin seçilmesine ve eğitimine yönelik gereken düzenlemeleri özenle hayata geçireceğiz. • MEB, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Üniversiteler Arası Kurul ve TÜBİTAK’tan oluşan bir üst kurul yoluyla üstün zekâlılar ve yeteneklilerin eğitimi ile ilgili mevzuatı oluşturacağız.

YAŞAM BOYU EĞİTİM
 • Tüm yaş kuşaklarından yurttaşlarımızın yaşam boyu eğitim ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tam donanımlı Kent Enstitüleri kuracağız. • Kent Enstitüleri’nden öncelikli olarak temel eğitim ve ortaöğretim kademelerinde okuyan öğrencilerin, yaz tatillerinde ücretsiz olarak yararlanmasını sağlayacağız.
Büyük kampüsler halinde kurulacak bu enstitülerin altyapısını, öğrencilerin bilimsel deneyler yapmasına, sanatsal aktivitelere katılmasına, spor yapmasına ve farklı alanlarda teknik ve mesleki eğitim almasına uygun şekilde hazırlayacağız. • Farklı branşlardaki atanamayan öğretmenleri, bu enstitülerde istihdam edeceğiz.


HER YURTTAŞ İÇİN KALİTELİ VE ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİ HALK SAĞLIĞI VE KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ
 • Yurttaşlarımıza yaşadıkları yerlere en yakın noktada, yaş gruplarına göre düzenli sağlık kontrolleri, erken tanı testleri yapacağız. • Kanser Tarama Tırları ile mamografi dâhil, gerekli tüm kanser • taramalarını ücretsiz ve yerinde gerçekleştireceğiz. • Bulaşıcı ve salgın hastalıklarla mücadeleyi AB ülkelerindeki düzeye çıkaracağız. • Organ bağışını özendirecek, organ bankalarını yaygınlaştıracağız. • Tüm evlere musluklardan sağlıklı ve içilebilir su verilmesini sağlayacağız. • Kademeli sevk sistemini hayata geçirerek, yurttaşların sevk zinciri içerisinde istedikleri sağlık kuruluşu ve hekime gidebilmelerini sağlayacağız. • Ulusal düzeyde 24 saat kesintisiz yayın yapacak bir sağlık televizyonu kuracağız. TRT bünyesinde farklı dillerde yayın yapan kanallardaki sağlık programlarını artıracağız.

ÜCRETSİZ TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ 
• Prim ödemiş olmayı sağlık hizmeti almanın ön koşulu olmaktan çıkaracağız. • Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için yurttaşlardan alınan katılım payı, ilave ücret vb. ödemeleri kaldıracağız. 124 • CHP Aile Sigortası Programı kapsamında, yoksul yurttaşlarımızın GSS primlerini Hazine’den karşılayacağız. • GSS prim borcu olan yoksul yurttaşların mağduriyetlerini Aile Sigortası Programı kapsamında giderecek, borçlarının tamamını sileceğiz. • Sağlık kurumlarında rehin kalma ya da senet imzalatma gibi insan onuruna aykırı durumlara son vereceğiz. • Hastane ve doktor randevu telefonlarını ücretsiz yapacağız.

AİLE PLANLAMASI
 • Ailelerin istedikleri sayıda çocuk sahibi olmasını destekleyeceğiz. • Aile planlamasına erişimin önündeki engelleri kaldıracak, bu hizmetleri isteyen herkese ücretsiz sunacağız. • Doğum aralıklarının anne ve çocuk sağlığı açısından risk yaratmayacak düzeye getirilmesi için önlemler alacağız. • Özellikle kırsal bölgelerde ve kentlerdeki yoksul semtlerde yurttaşlarımızın cinsel sağlık ile lohusa ve bebek sağlığı konularında bilinçlendirilmesi için çalışmalar yürüteceğiz.

SAĞLIĞA EŞİT ERİŞİM Kadın Sağlığı 
• Kadınlara yönelik sağlık taramalarına süreklilik kazandıracağız. • Her annenin ihtiyacı olan vitaminleri, ücretsiz olarak sağlayacağız. • Anne, bebek ve çocuk ölüm oranlarını hızla düşürecek, bölgesel farklılıkları ortadan kaldıracağız. • Doğum ve yeni doğan bakım hizmetleri başta olmak üzere, gerekli her türlü hizmeti AB ülkeleri düzeyine getireceğiz. • Tüm yurttaşlarımızın bu hizmetlerden eşit şekilde yararlanmasını sağlayacağız. • Bütün doğumların, her yerde ücretsiz ve sağlık personeli yardımıyla, güven içerisinde gerçekleşmesini temin edeceğiz.
• Gebe, lohusa, bebek ve çocukların beslenme ve bebek bezi gibi ihtiyaçları için Aile Sigortası Programı kapsamında yoksul ailelere destek sağlayacak, ücretsiz ilaç temin edeceğiz. • Tüm büyük işletmelerde emzirme odası ve birinci basamak sağlık hizmeti verebilecek ünitelerin olmasını sağlayacağız.

Çocuk Sağlığı • Çocuklara yönelik sağlık taramalarına süreklilik kazandıracağız. • Çocuklar için ücretsiz periyodik aşılamada, gerçekleşme oranını % 100’e hızla ulaştıracağız. • Sağlıklı bir nesil için okullarda çocuklarımıza yönelik geniş kapsamlı bir okul sağlığı projesini hayata geçireceğiz.

Engellilerin Sağlığı • Bütün hastanelerde engelli karşılama birimi oluşturacak, işitme engelliler için tercüman bulunduracağız. • Engellilerin, hastanelere servis araçları ile randevulu olarak gelmesini sağlayacağız. • Engelliler için evde fizik tedavi olanağı sunacağız. • Engelli raporu alınması ve yenilenmesi sürecini kolaylaştıracağız. • Engelli yurttaşlarımızın sağlık hizmetlerinden ihtiyaç duydukları yer ve ölçüde ücretsiz olarak yararlanabilmelerini temin edeceğiz.

Tutuklu ve Hükümlüler İçin Sağlık Hizmetleri 
• Tutuklu ve hükümlü sağlık hizmetlerini uluslararası standartlara ulaştıracağız. • Ceza infaz kurumlarında 24 saat yeterli sayıda doktor ve sağlık personeli bulunmasını sağlayacağız. • Tutuklu/hükümlülerin sağlık kurumlarına sevklerinin önündeki bürokratik engelleri kaldıracağız. Sağlık durumu raporlarının gecikmesini önleyeceğiz. • Adli Tıp Kurumu’nun hazırladığı raporları hızlı, şeffaf ve denetlenebilir hale getireceğiz.


Özel İhtiyaçları Olan Toplum Kesimleri İçin Sağlık Hizmetleri
 • Bakıma muhtaç hastalar için hasta bakım merkezleri kuracağız. • Kanser hastaları, Alzheimer hastaları ve yatağa bağımlı olan hastalara hasta bakım merkezlerinde sağlık ve bakım hizmetleri vereceğiz. • Bağımlılık tedavi ve rehabilitasyon merkezlerini yaygınlaştıracağız. • Madde bağımlılığı tanı ve tedavisini tamamen ücretsiz hale getireceğiz. • Hipertansiyon ve şeker hastalarına özel, kolay ulaşılabilir takip-tedavieğitim merkezleri kuracağız. • Kaplıcalara kurulacak fizik tedavi merkezlerinde, ihtiyaç sahiplerinin ücretsiz tedavi edilmesini sağlayacağız.

ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ 
• Sağlık hizmetlerinden alınan katılım paylarını kaldırarak acil servislerdeki yığılmalara son vereceğiz. • Hastanelerin acil servislerindeki yeşil alan uygulamasını kaldıracak ve acil servis hizmetlerini ücretsiz hale getireceğiz. • Acil servislerde acil tıp uzmanlarının çalışmasını sağlayacağız. • Ambulans sistemini geliştirip, istasyon sayısını artıracağız ve hastalara en kısa sürede ulaşılmasını sağlayacağız.

AİLE HEKİMLİĞİ Aile Sağlığı Merkezleri
 • Birinci basamak sağlık hizmetlerini, geliştirilmiş olanaklara sahip Aile Sağlığı Merkezleri aracılığı ile vereceğiz. • Aile Sağlığı Merkezi başına düşen yurttaş sayısını sağlık hizmetlerinin nitelikli verilebileceği bir düzeye düşüreceğiz. • Aile Sağlığı Merkezlerinde verilen hizmetler için hastalardan katılım payı, reçete ücreti vb. hiçbir ücret almayacağız. • Aile Sağlığı Merkezlerinde, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile etkili tanı ve tedavi olanaklarını sağlayacağız. • “Kent Tipi Aile Sağlığı Merkezleri” oluşturacağız.
• Büyük ölçekteki Aile Sağlığı Merkezlerinde, diş hekimleri, laboratuvar uzmanları ve diğer uzmanların da görev yapmasını sağlayacağız.

Aile Hekimleri
 • Aile hekimlerinin mevzuat ve uygulamadan kaynaklanan sorunlarını çözeceğiz. • Aile hekimlerini yeniden devlet memuru olarak atayacağız. • Aile hekimlerinin birlikte çalışacağı sağlık personelinin sayısını yeterli düzeye çıkaracağız. • Aile hekimlerinin birincil görevlerinin aşılama, gebe takibi, bebek takibi, kronik hastalıkların takibi ve hasta muayenesi olmasını sağlayacağız. • Aile hekimliğinde başarı göstergesi olarak doktorun takibindeki kişi sayısını değil, hastalıkları önleme oranını esas alacağız.


AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİ 
• Okullarda çocuklara yönelik düzenli ağız ve diş sağlığı taramaları gerçekleştireceğiz. • Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri’ni yaygınlaştıracak ve tam donanımlı hale getireceğiz. • Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri’nde her türlü diş protezinin yapılmasını sağlayacağız. Kullanılan malzemelerin ve hizmetin gereken kalitede olmasını temin edeceğiz. • CHP Aile Sigortası Programı kapsamındaki herkesin diş protezlerinin ücretsiz yapılmasını sağlayacağız.
HASTA VE YAKINLARININ HAKLARI 
• Tıp hukukunu çağdaş norm ve standartlara ulaştıracağız. • Yurttaşların sağlıkla ilgili yasal haklarını aramalarının önündeki bürokratik engelleri kaldıracağız. • Tıbbi hataların nedenlerinin araştırılmasını ve sağlık hizmetinin ve hizmet içi eğitimin iyileştirilmesini sağlayacağız. 128 • Hastaların ihtiyaçlarının ve memnuniyetinin bağımsız kuruluşlar tarafından düzenli olarak ölçülmesini ve şeffaflık ilkesi çerçevesinde kamuoyuna açıklanmasını sağlayacağız.

SAĞLIK ÇALIŞANLARI Sosyo-Ekonomik Güvence 
• Tümüyle niceliğe dayanan performans sistemini nitelik göstergelerinden de yararlanacak şekilde yeniden düzenleyeceğiz. • Tüm sağlık çalışanlarının adil bir temel ücret almalarını sağlayacağız. • Tüm sağlık çalışanlarının ekonomik, sosyal ve sendikal haklarını koruyacak, güvenceli olarak çalışmalarını sağlayacağız. • Mahrumiyet bölgelerinde çalışan hekim ve sağlık personelinin ücretlerini ve sosyal haklarını iyileştireceğiz.

İş Memnuniyeti ve Güvenli Çalışma Ortamı • Sağlık personeline yönelik şiddeti yasal düzenlemelerle önleyeceğiz. • Sağlık personeline eğitimlerine uygun kadrolar vereceğiz. • Bütün hemşire ve ebelerin dört yıllık üniversite mezunu olmasını ve kendi alanlarında çalışmasını sağlayacağız. • Sürekli hizmet içi eğitimlerle sağlık çalışanlarının dünyadaki gelişmeleri takip edebilmesine olanak tanıyacağız.

TAM DONANIMLI TIP FAKÜLTELERİ 
• Bütün tıp fakültelerini, üst düzey sağlık hizmeti verebilecek ve sağlık sistemimizin ihtiyaç duyduğu sayıda nitelikli sağlık personeli yetiştirebilecek duruma getireceğiz. • Tıp fakültelerinin öğretim elemanı, personel ve donanım ihtiyaçlarını karşılayacağız. • Tıp fakültelerini çevre şehirlerdeki hastanelerle eşgüdümlü hale getirecek, yurttaşlarımızı uzman ve hastane aramaktan kurtaracağız. • Tıp fakültelerinin eğitim ve bilimsel araştırma kaynaklarını artırarak bölgesel ve yöresel sağlık sorunları hakkında araştırma yapmasını sağlayacağız.

KURUMSAL DÜZENLEMELER 
• Sağlık Bakanlığı ile taşra teşkilatları arasında etkin ve verimli bir iş bölümü sağlayacağız. • Kurumların, sorumlulukları oranında yetki ve kaynak sahibi olmasını temin edeceğiz. • Sağlık Bakanlığı bünyesinde "Sağlık Programları Genel Müdürlüğü" kuracağız. Sağlık programlarının hazırlanmasını, uygulanmasını ve finansmanını bu kurum aracılığıyla gerçekleştireceğiz. • "Temel Sağlık Hizmetleri", "Yataklı Tedavi Kurumları", "Sağlık Personeli", "Tıbbi Teknoloji ve Eczacılık" gibi uygulayıcı genel müdürlükler oluşturacağız. • Hastane yönetimlerini kâr odaklı olmaktan çıkaracağız. Devlet hastanelerinin kamu tarafından işletilmesini sağlayacağız. • Sağlık ihaleleri ve harcamalarını şeffaf hale getireceğiz. İhalelerin en hızlı şekilde yapılmasını sağlayarak mağduriyetleri önleyeceğiz.

SAĞLIK ALTYAPISI
 • Yeni ve modern devlet hastanelerinin inşasının planlı bir şekilde devlet tarafından yaptırılmasını sağlayacağız. • Her bölgeye, nüfus yoğunluğuna ve ihtiyaca göre tam donanımlı uzmanlaşmış sağlık merkezleri ve branş hastaneleri kuracağız. • Yalnızca kâr-zarar durumuna ve nüfusa bakarak hastane kapatılması uygulamasına son vereceğiz. • Ulaşım sorunu yaşanan bölgelerdeki yurttaşlarımızın hastaneye erişiminin önündeki bütün engelleri kaldıracağız. • Hekimlerin ve sağlık personelinin dağılımındaki bölgelerarası eşitsizlikleri gidereceğiz.

GÜVENİLİR SAĞLIK HİZMETLERİ 
• Uygun bir planlama ile doktorların her hastaya ortalama 15 dakika zaman ayırmasını temin edeceğiz. 130 • Tanı ve tedavi hizmetlerinde kaliteli tıbbi malzeme kullanılmasını sağlayacağız. • Ücretsiz Sağlık Danışma Hattı kuracağız. • Kişisel sağlık verilerini koruyacak ve yasal güvence altına alacağız.

SAĞLIK ENDÜSTRİSİ İlaç Sektörü 
• Kanser ilaçları başta olmak üzere, ilaca erişimin önündeki tüm engelleri kaldıracağız. • Yaygın kullanılmayan, fakat hastaların ihtiyaç duyduğu ilaçların tek elden ithal edilerek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasını sağlayacağız. • Yerli ilaç endüstrisini teşvik edeceğiz. Ülkemizi ilaç ve aşı konusunda dışa bağımlı olmaktan kurtaracağız. • Eşdeğer ilaç uygulamasından doğan mağduriyetleri nesnel ölçütler çerçevesinde gidereceğiz.

Ar-Ge • Tıbbi bilgi sistemleri ve cihaz yazılımları gibi bilişim teknolojilerinin ülkemizde üretilmesini sağlayacağız. • Üniversite, sanayi ve devlet arasında iş birliğini destekleyerek, etkin bir tıp teknoparkları sistemi kuracağız. • Tıbbi yüksek teknoloji ürünlerinin üretimi için teşvik vereceğiz. • Patent ve lisans haklarının elde edilmesini ve korunmasını kolaylaştıracağız.

KÜLTÜR VE SANAT YASAL DÜZENLEMELER 
• “UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi”ni imzalayarak yürürlüğe sokacağız. 131 • Sanatın özgürleşmesinin önündeki tüm yasal engelleri kaldırmak, keyfi yasaklara ve sansüre son vermek amacıyla çağdaş bir Sanat Yasası oluşturacağız. • TÜSAK kanun tasarısı taslağını iptal edecek, sanat kurumlarının özerkliğini ve özgürlüğünü koruyacağız. • Geniş katılım ile Türkiye'nin kültüre ilişkin gelecek hedeflerinin belirleneceği bir Kültür Strateji Belgesi oluşturacağız. • Kültür ve sanata erişmeyi bir insan hakkı olarak ele alacak, yurttaşların sanat etkinliklerine erişimini kolaylaştıracağız. • Dijital yayıncılığın gelişmesi için paydaşların katılımı ile birlikte gereken hukuki düzenlemeleri ve altyapı çalışmalarını tamamlayacağız.

KURUMSAL DÖNÜŞÜM 
• Kültür Bakanlığı’nı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan ayrı bir bakanlık haline getireceğiz. • Kültür Bakanlığı’nın genel bütçe içindeki payını yükselteceğiz. • Devlet bünyesindeki sanat kurumlarının özerkliğini koruyacak, siyasi amaçlar için kullanılmalarına engel olacağız. • Sanat kurumlarının yönetimini ağırlıklı olarak sanatçılara bırakacağız. • Kültür merkezlerinin karar mekanizmalarına kent konseylerini, kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren STK’leri dâhil edeceğiz.

SANATÇILARA SOSYO-EKONOMİK GÜVENCE 
• Sanatçılarımızın ve kültür endüstrisi emekçilerinin sosyal haklarını yasal güvence altına alacağız. • Gerekli durumlarda sanat emekçilerinin sigorta primlerinin Kültür Bakanlığı tarafından ödenmesini sağlayacağız. • Kültür ve sanat alanındaki vergileri asgari düzeye çekeceğiz. • Devlet bünyesinde çalışan tüm sanatçılarımızın özlük haklarını ve çalışma koşullarını iyileştireceğiz. • Sanatçıların sendikal örgütlenmesini teşvik edeceğiz.

GÜÇLÜ KÜLTÜR VE SANAT ENDÜSTRİSİ 
• İstihdam yaratan, ekonomik kalkınmaya katkı sağlayan yaratıcı endüstrileri kültür politikamızın merkezine alacağız. • Özel sanat projelerini ve bağımsız sanat dallarını destekleyecek ve teşvik edeceğiz. • Bağımsız sanatçıların gösterilerinin halka ulaşmasını sağlayacağız. • Edebiyatımızın yurt dışında gelişmesi amacıyla yazarlarımıza ücretsiz çeviri ve tanıtım desteği vereceğiz. • Patent ve fikri mülkiyetle ilgili mevzuatı çağdaş bir yapıya kavuşturacağız. • Telif Haklarını koruyacak, korsan ürünlerle etkin bir mücadele için gerekli yasal düzenlemeleri yapacağız.

KENT VE SANAT 
• Tüm kentlerimizi kültür ve sanat alanları olarak tasarlayacak ve özgün kent kültürlerinin gelişimine yatırım yapacağız. • Bu amaçla tüm kentlerin kültür ve sanat ana (master) planını yaparak etkin politikalar üreteceğiz. • Yerel yönetimlerle iş birliği içerisinde, toplu taşıma uygulamalarını kültür ve sanat etkinliklerine erişimi kolaylaştıracak şekilde düzenleyeceğiz. • Yerel yönetimlerin etkin desteği ile kentlerin her noktasında semt kütüphaneleri ve tiyatroları kuracak, sanat kursları düzenleyeceğiz. • Koruma kurullarını etkin hale getirecek ve siyasetin etkisinden bağımsız kılacağız. • İdeolojik yaklaşımlarla ve keyfi olarak kapalı tutulan İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’ni (AKM) hızla onararak sanatın hizmetine sunacağız.

ÇAĞDAŞ MÜZECİLİK 
• Çağdaş müzeciliği geliştirecek, kültürel mirasın ait olduğu coğrafyada korunması ilkesini uygulayacağız. • Müzelerin yönetiminin özerk bir yapıya kavuşturulmasını sağlayacağız. 133 • Sanal müze çalışmalarına hız vereceğiz. • Özel müzeciliğin gelişmesi için teşvik ve altyapı olanakları sunacağız. • Yaşanmış acı olayların unutulmaması için Madımak Oteli’ni Hoşgörü Müzesi’ne, Diyarbakır Cezaevi’ni İnsan Hakları ve Demokrasi Müzesi’ne dönüştüreceğiz. • Başta bilim ve teknoloji alanında olmak üzere kentlerde çocuklara etkileşimli özel müzeler kuracağız. • Emlak vergilerinden alınan, Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payını amacına uygun harcayacağız. • Taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan projelere destek vereceğiz.

KÜLTÜR VE SANAT EĞİTİMİ
 • Eğitimde kültür ve sanata daha geniş yer verecek, okullarda bu tip etkinliklere daha çok kaynak ayrılmasını sağlayacağız. • Sanata özel yeteneği olan çocukları erken yaşlarda tespit ederek, yeteneklerini geliştirmeleri için en ileri düzeyde eğitim olanakları sağlayacağız. • Sanat tarihi derslerini öğrencilerin pedagojik düzeylerine uygun, yaratıcılıklarını geliştirmelerine katkı sağlayacak şekilde düzenleyerek müfredata dâhil edeceğiz.

SPOR YASAL DÜZENLEMELER 
• Futbol seyircisini rant kapısı olarak gören, potansiyel suçlu olarak damgalayan e-bilet‘i ve Passolig’i kaldıracağız. • Sporda şiddet yasasının bireysel hak ve özgürlükleri hiçe sayan güvenlikçi ve yasakçı anlayışına son vereceğiz. • Sporseverleri sorumluluk sahibi yurttaşlar olarak gören yeni bir yaklaşımla spor alanlarındaki şiddetin önüne geçeceğiz. • Uluslararası spor hukuku ile uyum çalışmalarını gerçekleştireceğiz. 134 • Ülke sporunun ekonomik ve idari anlamda hesap verebilirlik temelinde iyileştirilmesini sağlayacağız. • Federasyon yönetimlerinin kulüpler, sporcular, antrenörler, spor eğitmenleri, sporcu sendikaları ve spor STK’leri tarafından seçilmesi için gerekli yasal düzenlemeleri gerçekleştireceğiz.

KURUMSAL DÜZENLEMELER 
• Gençlik ve Spor Bakanlığı merkez teşkilatında çalışan personelin tamamının 40 yaşın altında olmasını sağlayacağız. • Seçkin sporcuların desteklenmesini, antrenman, gelişim ve müsabakalarda yarışma olanaklarının iyileştirilmesini sağlamakla yükümlü yeni bir kurum oluşturacağız. • Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) spordaki rolünü genişleteceğiz. • Ülkede olimpik spor ruhunun geliştirilmesi ve kökleştirilmesini TMOK’un asli görevi haline getireceğiz. • Uluslararası Olimpiyat Komitesi ile iş birliği içerisinde, Olimpik Dayanışma Programı kapsamında, ülkemizde yeterince ilgi görmeyen olimpik sporları geliştireceğiz.

Türkiye Spor Konseyi 
• Lisanslı sporcuları ve kitlesel spor yapan yurttaşların sayısını artırmak amacıyla “Türkiye Spor Konseyi”ni kuracağız. • Konsey’in çalışmalarına kaynak oluşturmak için bütçenin yanı sıra Milli Piyango gelirlerinden pay ayıracağız. • Konsey’in federasyonlar, yerel ve ulusal kulüpler, okullar, üniversiteler gibi paydaşlarla etkin iş birliği içerisinde hareket etmesini sağlayacağız. • Spor dalı ve ölçek gözetmeksizin, spor faaliyetlerinin düzenlenmesi ve sürdürülmesi için kaynak sağlayacağız.
• Konsey’in kuracağı ticari ortaklıklarla, olimpik sporların gelişimine katkı sağlanması için sürdürülebilir sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştireceğiz.

SPOR OLANAKLARINA ERİŞİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ 
• Sporda kadın ve erkeklere fırsat eşitliği sağlayacağız. • Mevcut spor uygulamalarını gençlerimizin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştireceğiz. • Spor altyapısındaki bölgeler arası dengesizlikleri teşvikler ve özel projelerle gidereceğiz. • Yeterli sayıda spor tesisini engelliler tarafından da kullanılabilir hâle getireceğiz.

KİTLESEL SPOR İÇİN DAHA FAZLA TESİS 
• Spor yapma olanağını ve alışkanlığını tüm yaş gruplarına yaygınlaştıran amatör sporları destekleyeceğiz. • Kamuya ait spor tesislerini, okulların, amatör spor kulüplerinin ve tüm yurttaşların kullanımına açacağız. • Yurttaşların talepleri doğrultusunda her semtte farklı spor alanları yapacağız. • Çalışanların daha çok spor yapabilmesi için kamu kurumlarının ve özel işletmelerin spor tesisleri yapmasını destekleyeceğiz.


PROFESYONEL SPORLARA TAM DESTEK Sporcu Yetiştirme 
• Lisanslı sporcu sayımızı AB ortalamasına yükselteceğiz. • Yabancı sporculara bağımlı spor politikasını değiştirecek, kendi öz değerlerimize yöneleceğiz. • Yetenekli çocuk ve gençlerimizi keşfetmek ve aktif spora yönlendirmek için ülke genelinde düzenli olarak "sportif yetenek taraması" yapacağız. 136 • Taramalar sonucunda elde edilen bilgiler ışığında sporcu profili veri tabanı oluşturacağız. • Spor kulüplerinin spor kolejleri açması için, arazi tahsisi de dâhil olmak üzere destek sağlayacağız.

Eğitim ve Spor
 • Başarılı sporcu gençlerimizin eğitim hayatları ile profesyonel spor kariyerlerini birlikte sürdürebilmeleri için gerekli ortamı oluşturacağız. • Öğrencilerin amatör sporların her türüne katılımını kolaylaştırmak ve özendirmek amacıyla eğitim sistemimizde düzenlemeler yapacağız. • Genel spor liseleri yerine, branşa dayalı spor liseleri kurarak yetenekli sporcuların doğru eğitimi almasını sağlayacağız.

SPORCU SAĞLIĞI VE SOSYAL GÜVENCE 
• Gerekli teknik donanıma sahip spor ve sağlık uzmanlarını istihdam edecek, "Sporcu Eğitimi-Sağlık ve Performans Merkezleri" oluşturacağız. • Spor emekçilerinin sosyal güvence ve sendikal haklardan etkin şekilde faydalanması için gereken yasal düzenlemeleri yapacağız. • Gelecek vaat eden sporcularımıza sağlanan maddi olanakların, sosyal güvenceyi de kapsamasını zorunlu kılacağız.

SPOR GELİRLERİNDE ŞEFFAFLIK VE ADALET 
• Federasyonlara kaynak aktarımını siyasal ve kişisel ilişki ön şartından kurtaracak, federasyonların mali özerkliğini güvence altına alacağız. • Federasyonların bütçe, harcama usul ve esaslarını belirleyerek şeffaflaştıracağız. • Federasyonların kaynakları amacına uygun şekilde kullanmasını sağlamak için özerk bir denetim sistemi oluşturacağız. • Milli sporcularımızla ilgili ödül yönetmeliğini değiştirerek kamu vicdanının yaralanmasının önüne geçecek ve ödüllerin eşitlik ilkesi temelinde dağıtılmasını sağlayacağız.
• Yasal bahis gelirlerini kulüplerimize daha adil bir şekilde dağıtacağız. • Sponsorluk Yasası'nı çağdaş bir yapıya kavuşturarak kulüp ve sporcularımızın gelirlerini artıracağız. • Bütçeden spora ayrılan paya ek olarak, maç biletleri, bahisler, naklen yayın gelirleri vb. üzerinden yapılacak kesintilerle “Spor Kulüplerine Destek Fonu” oluşturacağız. • Fonda toplanacak kaynakları, yeni tesisler kurmak ve yetenekli sporculara burs ve eğitim olanakları sağlamak için kullanacağız.



ULUSLARARASI TURNUVALAR VE TANITIM 
• Olimpiyat oyunlarının ülkemizde düzenlenmesine yönelik gerçekçi bir hedef belirleyecek, buna uygun bir stratejik eylem planı uygulamaya koyacağız. • Dünya standartlarında spor tesisleri kurarak spor turizmini geliştirecek ve ülkemizin tanıtımına katkı sağlayacağız. 137

CHP Seçim Bildirgesi 1.BÖLÜM
CHP Seçim Bildirgesi 3.BÖLÜM




Share
Bizi Takip Edin

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder